Για την αύρα της και την ενέργεια της επιλέγουν όλοι την Αστυπάλαια! Ένας εναλλακτικός προορισμός, σε σχήμα πεταλούδας, σε προσκαλεί το Πάσχα, να ανακαλύψεις τα χρώματα και τις μυρωδιές του. Ταξιδεύοντας Πάσχα στην Αστυπάλαια, είναι σαν να δωρίζεις στην ψυχή σου τη μετέωρη κατάσταση μεταξύ γης, θάλασσας και ουρανού. Φέτος το Πάσχα, επισκεφθείτε την πανέμορφη Αστυπάλαια και αφεθείτε στην κατανυκτική ατμόσφαιρα της υπέροχης «Κυκλαδίτισσας» των Δωδεκανήσων.

Το πράσινο ζωηρεύει, η θάλασσα ημερεύει και το μπλε του ουρανού ξεχύνεται και λούζει το ζωγραφισμένο τοπίο. Τα βράχια της Αστυπάλαιας γεμίζουν βότανα, θυμάρι, φασκόμηλο και σκίνο. Τα αγριολούλουδα ξεμυτίζουν, το ίδιο και οι κάτοικοι του νησιού. Χρώματα και αρώματα!

Ορθόδοξο Πάσχα σε όλη την Ελλάδα και τα τοπικά ήθη και έθιμα λαμβάνουν θέση σε κήπους και τραπέζια. Τα Πάθη και η Ανάσταση του Χριστού στην Αστυπάλαια, έχουν να επιδείξουν μια εναλλακτική πρόταση, βασισμένη στη φυσιολογία, τον τοπικό πολιτισμό και την κουλτούρα του νησιού.

Blog Easter 2

Την Μεγάλη Πέμπτη μετά την εκκλησία οι νοικοκυρές βάφουν τα αυγά και ετοιμάζουν το παραδοσιακό Χριστόψωμο για την Λαμπρή, με το κόκκινο αυγό να δεσπόζει στη μέση. Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η ημέρα της κορύφωσης του θείου δράματος του Χριστού με την Αποκαθήλωση από το σταυρό και την Ταφή Του. Το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στα σοκάκια της Χώρας με την ακολουθία των πιστών με κεριά. Σημείο συνάντησης η κεντρική πλατεία της Χώρας όπου συναντάται με τον επιτάφιο του Αγίου Νικόλα, σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Πρωταγωνιστούν οι μαργαρίτες, ένας ροδισμένος ουρανός και κάτι υπέροχα κουλουράκια, κίτρινου χρώματος, καμωμένα με ζαφορά, τον ανθό των άγριων κρόκων του νησιού και αγάπη από τη γιαγιά μας. Κιτρινοκούλουρα, λαμπρόπιτες και πουγκιά με άγρια ζαφορά και τοπικό τυρί χλωρή «να δίνει η μάνα και του παιδιού να μην δίνει» που λέει και η λαϊκή παροιμία! Οι νοικοκυρές ετοιμάζουν το παραδοσιακό «γεμιστό» για το λαμπριάτικο τραπέζι, δηλαδή αρνί ή κατσίκι γεμιστό με ρύζι, συκωτάκια και μπαχαρικά. Ο ξυλόφουρνος ανάβει και κρατάει στην αγκαλιά του το ψητό όλο το βράδυ όπου σιγοψήνεται μέχρι την επόμενη ημέρα. Να προσθέσουμε και το γλυκό, τα λαζαράκια που φτιάχνονται από φρέσκο ζυμάρι με κανελοζάχαρη! Το νησί, το Σάββατο μυρίζει κανέλα και ζάχαρη!

Όταν έρθει η ώρα και το ρολόι δείξει μεσάνυχτα, το Σάββατο, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του νησιού συγκεντρώνονται στον Άγιο Νικόλαο, στο Γιαλό ή στην Παναγία την Πορταΐτισσα ή την Μεγάλη Παναγιά, στη Χώρα και στον Άγιο Δημήτρη στην Μαλτεζάνα για να γιορτάσουν όλοι μαζί την Ανάσταση του Ιησού Χριστού σε πνεύμα μεγάλης θρησκευτικής κατάνυξης. Τα βεγγαλικά έχουν την τιμητική τους.

Blog Easter 1

Την Κυριακή του Πάσχα το βιολί και το λαούτο έχουν την τιμητική τους με φόντο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Πριν το γιορτινό τραπέζι, όμως, αξίζει να παρακολουθήσετε το κάψιμο του Ιούδα. Σύμφωνα με το έθιμο, ένα ανθρώπινο ομοίωμα κρεμιέται σε ξύλινο κοντάρι, σηματοδοτώντας την έναρξη του πασχαλινού γλεντιού, υπό τους ήχους του βιολιού και του λαούτου. Πάσχα στο Νησί, λοιπόν για να περάσουμε όμορφες και γαλήνιες ημέρες.

Σας περιμένουμε για μία ξεχωριστή εμπειρία διαμονής σε ένα ονειρικό σκηνικό με φόντο το απέραντο μπλε του Αιγαίου, την κατάλευκη Χώρα της Αστυπάλαιας και το επιβλητικό Κάστρο! Επωφεληθείτε από την ειδική πασχαλινή μας προσφορά και κλείστε σήμερα τη διαμονή σας εδώ.

Στο μεταίχμιο Κυκλάδων και Δωδεκανήσων, η Αστυπάλαια συγκεντρώνει χαρακτηριστικά και από τα δύο νησιωτικά συμπλέγματα, γεγονός που τελικά της προσδίδει έναν μοναδικό χαρακτήρα. Χτισμένη αμφιθεατρικά με ουσιαστικό κέντρο τους ανεμόμυλούς της, απαρτίζεται από δύο βασικούς οικισμούς: τη Χώρα και τον Πέρα Γιαλό.

Στη Χώρα, με απίστευτη θέα προς τους ανεμόμυλους και το Κάστρο της Αστροπαλιάς, βρίσκεται το Art Boutique Hotel Kallichoron. Το ξενοδοχείο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2014 και είναι αποτέλεσμα μιας παρέας νέων παιδιών που γνωρίστηκαν στο νησί το καλοκαίρι του 2002 και τα οποία συγκέντρωσαν εκεί όλα όσα σήμαινε και σημαίνει για αυτούς η Αστυπάλαια.

«Δεν είχαμε σκεφτεί να δραστηριοποιηθούμε στο κομμάτι του τουρισμού, αλλά η τοποθεσία των δωματίων και η θέα από αυτά μας έκαναν να πάρουμε τελικά την απόφαση», αναφέρει η Μαρία Μαυρουδή, General Manager του Kallichoron Art Boutique Hotel.

Πρωινό στο δωμάτιο με εκπληκτική θέα

Πρωινό στο δωμάτιο με εκπληκτική θέα

Η φιλοσοφία τους περιστρέφεται γύρω από τέσσερεις βασικούς πυλώνες: τη γαστρονομία που αντιπροσωπεύεται κυρίως με το βραβευμένο Grandma’s Breakfast, το wellness με συνεδρίες yoga, massage και υπηρεσίες spa, το eco label που έχει ως στόχο τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος και την κοινωνική ευθύνη και βιωσιμότητα.

Συνδυάζοντας τους άξονες της ευεξίας και της οικολογίας, το Kallichoron εντάχθηκε στο project των bike friendly hotels, των ξενοδοχείων δηλαδή που είναι φιλικά προς τους ποδηλάτες και προσφέρουν ποδηλατικές υπηρεσίες.

Bikes for rent

Παρέχει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να νοικιάσουν ποδήλατο και να εξερευνήσουν το νησί με έναν πιο ουσιαστικό τρόπο, κάνοντας ταυτόχρονα τη γυμναστική τους. Υπάρχουν διαφόρων ειδών και δυσκολίας διαδρομές, από ασφαλτοστρωμένους δρόμους μέχρι ερημικούς χωματόδρομους στη δυτική πλευρά της Αστυπάλαιας, ανάλογα με το τι επιθυμεί ο καθένας.

Bikes for rent

Με μια ερώτηση στην υποδοχή μπορούν να καθοδηγηθούν αναλόγως και να επιλέξουν την κατάλληλη διαδρομή.

Πριν παραλάβουν το ποδήλατό τους, πραγματοποιείται ένας μικρός έλεγχος από τους υπεύθυνους του ξενοδοχείου προκειμένου να σιγουρευτούν ότι όλα βαίνουν σωστά, δίνονται οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές και η πλήρης εξάρτυση (κράνος, φως και backpack, αν κάποιος δεν διαθέτει).

Για όσους βέβαια έχουν ταξιδέψει μαζί με το ποδήλατό τους στο νησί, υπάρχει η δυνατότητα φύλαξης αλλά και επισκευής σε περίπτωση που προκύψει κάποια μικρή βλάβη.

Εξοπλισμός ποδηλάτου και εργαλεία

Εξοπλισμός ποδηλάτου και εργαλεία

Για αυτούς που επιθυμούν να κάνουν διάφορες δραστηριότητες στις διακοπές τους πέρα από την χαλάρωση, τα bike friendly hotels είναι μια πολύ καλή επιλογή και το Kallichoron ένας χώρος που προσφέρει τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό αυτών των δύο: χαλάρωση σε ένα άνετο δωμάτιο με μοναδική θέα και νοστιμότατο χειροποίητο πρωινό και θεματικές αποδράσεις στο νησί με δραστηριότητες στη φύση, όπως οι ποδηλατικές διαδρομές.

Άποψη του δωματίου

Άποψη του δωματίου

Δωράκια κατά την αναχώρηση

Δωράκια κατά την αναχώρηση

Good to Know: Το Kallichoron Art Boutique Hotel είναι πιστοποιημένο με το διεθνές σήμα οικολογικής ποιότητας Green Key Eco Label για την περιβαλλοντική πολιτική που ακολουθεί.

Δείτε περισσότερα στο site του Travel Vibe εδώ.

Δείτε περισσότερα για τα Bike Friendly Hotels εδώ.

Ελένη Σκρίμπα, Travel Vibe

Αν και στην Αστυπάλαια θα συναντήσετε ενδιαφέροντα αρχαιολογικά ευρήματα από διαφορετικές περιόδους που μαρτυρούν την σημαντική θέση του νησιού από την πρώιμη αρχαιότητα, σήμα κατατεθέν και στολίδι του νησιού παραμένει το ξακουστό Ενετικό Κάστρο της, που στέκει αγέρωχο στην κορυφή του λόφου της Χώρας.

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, η Αστυπάλαια κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους, ενώ στην ίδια θέση που βρίσκεται σήμερα το Κάστρο έχουν εντοπιστεί οικοδομικά λείψανα ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ., αλλά και από την ελληνιστική εποχή. Μέχρι τον 19ο αιώνα αποτελούσε τον μοναδικό οικισμό του νησιού. Όλα τα σπίτια έξω από αυτό τα έλεγαν «στάβλους».

Η ιστορία του Κάστρου ξεκινά λίγο μετά από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους και τον κατακερματισμό του Βυζαντινού Κράτους σε μικρά βασίλεια. Το 1207, λοιπόν, ο Βενετός Marko Sanoudo από το Δουκάτο της Νάξου παραχωρεί την Αστυπάλαια στον στενό του συνεργάτη, κι επίσης ευγενή, Giovanni Querini. Μάλιστα, εξαιτίας αυτής της κτήσης προστέθηκε στο όνομα Querini, το Stampalia.

Οι Querini, μία από τις πιο ισχυρές οικογένειες της Βενετίας στην ακμή της, έμειναν με παύσεις κύριοι του νησιού για σχεδόν 300 χρόνια. Ο καθένας με τη σειρά του ανακαίνιζε και μεγάλωνε το Κάστρο. Πλάκες με τα οικόσημα των ευγενών βενετσιάνων που το έχτισαν και το κατοίκησαν είναι εντοιχισμένες σε διάφορα σημεία της Χώρας. Μάλιστα, μία από αυτές είναι εντοιχισμένη σε εμφανές σημείο του Κάστρου προς τιμήν του προστάτη τους, Αγίου Querini.

Το Κάστρο, στην ουσία αποτελεί έναν οχυρωμένο οικισμό, χτισμένο σε περίοπτη θέση και είναι ορατό σχεδόν από όλο το νησί. Η μοναδική είσοδος του κάστρου βρίσκεται στην νοτιοδυτική πλευρά του και οδηγεί στο εσωτερικό του μέσα από ένα χαμηλό, στεγασμένο με σταυροθόλια, χώρο. Τα χρόνια της ακμής του Κάστρου, η είσοδος ήταν χώρος εμπορικών συναλλαγών. Στο πρώτο κτίριο αριστερά από την είσοδο, βρίσκονταν το καφενείο, σημείο συνάντησης, χώρος για παρέα και ανταλλαγή απόψεων και κοινωνικής επαφής.

Τα κτίσματα του κάστρου ήταν τριώροφα. Κάθε κτίσμα περιελάμβανε δύο ή τρείς μονόχωρες κατοικίες, στέγαζε δηλαδή δύο ή τρείς οικογένειες. Ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό στοιχείο του Κάστρου είναι οι εξωτερικοί τοίχοι των κτισμάτων που ταυτόχρονα αποτελούν τμήμα του τείχους της οχύρωσης. Τα μικρά εξωτερικά τους παράθυρα, μάλιστα, χρησίμευαν και ως πολεμίστριες σε περίπτωση επίθεσης. Εκτός από κατοικίες, υπήρχαν και πολλά σιδηρουργεία, ξυλουργεία και εργαστήρια κεραμικής.

Σήμα κατατεθέν και στολίδι της Αστυπάλαιας το ξακουστό Ενετικό Κάστρο

Κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα το Κάστρο φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένο. Στα μόλις τέσσερα στρέμματα της επιφάνειάς του ζούσαν κατά μέσο όρο πάνω από 3.000 άτομα, ενώ από αναφορές φαίνεται ότι οι κάτοικοί του έφτασαν κάποια στιγμή και τις 4.000. Η ύδρευση των σπιτιών γινόταν από στέρνες, ενώ το αποχετευτικό σύστημα του Κάστρου θεωρείται εξαιρετικό.

Μέσα στο Κάστρο υπάρχουν επίσης δύο από τις σημαντικότερες εκκλησίες του νησιού: ο Άγιος Γεώργιος, που χρονολογείται από το 1790 και η Παναγία του Κάστρου ή Ευαγγελίστρια, που χρονολογείται από το 1853 και αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές νεώτερες επεμβάσεις στο Κάστρο, αφού χτίστηκε στη θέση του αρχοντικού των Querini. Γύρω από τις δυο εκκλησίες, αναπτύχθηκαν οι δυο βασικές συνοικίες του Κάστρου. Αυτή της Παναγιάς ή Ευαγγελίστριας κι αυτή του Αϊ-Γιώργη, του «Γλυκαυλή».

Από το 1912, όταν πλέον η Αστυπάλαια περνά εκ νέου σε ιταλική κατοχή, γίνονται σημαντικά έργα στο νησί, που βοηθούν στην τοπική οικονομία και στην ανάπτυξη του νησιού ενώ, απουσίᾳ του πειρατικού κινδύνου, οι οικογένειες που ζούσαν μέσα στο Κάστρο αρχίζουν να το εγκαταλείπουν. Η Αστυπάλαια θα περάσει στο ελληνικό κράτος με την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 1948, ημέρα γιορτής για όλα τα Δωδεκάνησα.

Σήμερα στο εσωτερικό του Κάστρου θα συναντήσει κανείς κυρίως ερείπια. Αυτό οφείλεται στις δύο ισχυρές σεισμικές δονήσεις έντασης 7 και 7.5 ρίχτερ που έπληξαν την θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αμοργού και Αστυπάλαιας στις 9 Ιουλίου 1956, σηκώνοντας παλιρροϊκό κύμα 20 μέτρων στην Αστυπάλαια, το οποίο έπληξε τις βόρειες ακτές του νησιού. Ο σεισμός προκάλεσε σημαντικές ζημιές στα σπίτια του Κάστρου -τα περισσότερα κατέρρευσαν μαζί με την ΒΑ πλευρά του τείχους- οπότε το Κάστρο σταμάτησε να κατοικείται λόγω των εκτεταμένων ζημιών που υπέστη.

Κάποτε το Κάστρο της Αστροπαλιάς είχε κλειδί και κλείδωνε για να μην φανερώσει τα όμορφα κορίτσια του

Κάποτε, το Κάστρο της Αστροπαλιάς είχε κλειδί και κλείδωνε για να μην φανερώσει τα όμορφα κορίτσια του, όπως λέει και το γνωστό παραδοσιακό τραγούδι. Σήμερα, μάς καλεί να το εξερευνήσουμε και να μοιραστούμε ιστορίες από άλλες εποχές.

Για να ταξιδέψετε στην Αστυπάλαια με την λαχτάρα του ταξιδιώτη για εξερεύνηση, αλλά και την γνώση του ντόπιου, επισκεφθείτε το Kallichoron Blog εδώ

"Η Ελλάδα, όπως γνωρίζετε, είναι μια χώρα που έχουμε στην καρδιά μας. Για εμάς που ζούμε σε μια χώρα με συχνές βροχοπτώσεις, κάθε χρόνο ανυπομονούμε για το ελληνικό ηλιόλουστο καλοκαίρι! Τι κάνει την Ελλάδα διαφορετική από οπουδήποτε αλλού; Οι φιλικοί άνθρωποι, τα όμορφα τοπία, τα πανέμορφα σπίτια που είναι σαν ζωγραφισμένα, τα γραφικά χωριά, ο τρόπος με τον οποίο η θάλασσα και ο ουρανός συναντιούνται, οι μυρωδιές των βοτάνων στα βουνά, οι ταβέρνες με τα τραπεζάκια έξω, τα χρώματα, τα επίπεδα του φωτός, τα ψαροκάικα και η ζωή γύρω από τα μικρά λιμανάκια. Δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω το πεντανόστιμο φαγητό. Όλα αυτά τα στοιχεία συνθέτουν ένα τόσο διαφορετικό, μα ταυτόχρονα υπέροχο περιβάλλον, με μεθυστική ομορφιά και χαρακτήρα.

Summer in the greek island of the Aegean sea - Astypalaia

Στα νησιά αισθανόμαστε εξαιρετικά ασφαλείς και μπορούμε να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε ό, τι έχει να προσφέρει η Ελλάδα. Οι πολιτισμοί μας μπορεί να είναι πολύ διαφορετικοί, αλλά αγαπάμε την Ελλάδα και τρέφουμε βαθιά εκτίμηση και σεβασμό για τον ελληνικό πολιτισμό.

Ελπίζω να μπορέσουμε να ταξιδέψουμε ξανά σύντομα στην Ελλάδα."

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον καλό μας φίλο και διάσημο Σκωτσέζο καλλιτέχνη, Charles Jamieson, που περιέγραψε με λίγα λόγια την αίσθηση του ελληνικού καλοκαιριού. Ελπίζουμε να ξανανταμώσουμε σύντομα!

Authentic greek philoxenia in Kallichoron - Astipalaia Island - Greece

Η Αστυπάλαια είναι ένα νησί με την δική του ξεχωριστή πολιτιστική και γαστρονομική ταυτότητα. Αυτό που ακούμε από τους επισκέπτες μας συνήθως είναι το πόσο ικανοποιημένοι έμειναν από το φαγητό και τους γευστικούς θησαυρούς της Αστυπάλαιας.

Η απόλαυση του καλού φαγητού αποτελεί ουσιώδες συστατικό της νησιώτικης κουλτούρας, αλλά και της ταξιδιωτικής εμπειρίας. Κάθε μέρα, λοιπόν, στην Αστυπάλαια είναι μια γιορτή με παραδοσιακές γεύσεις και μοναδικά τοπικά προϊόντα που έχουν περάσει στη σύγχρονη κουζίνα του Αιγαίου από γενιά σε γενιά από την νεολιθική εποχή, εμπλουτισμένες με όλα τα μυστικά. Σήμερα, θα μοιραστούμε μαζί σας μια παραδοσιακή αστυπαλίτικη συνταγή που συνδυάζει το φρέσκο ψάρι με την ζαφορά.

Τι είναι όμως η ζαφορά;

«…ὦ μακαρούνες με τυρί καλά ζαφοριασμένες,
κι έσείς μου μυζηθρόπιτες πολλά μου ήγαπημένες,
πόσες φορές σάς εζητώ και συχναναστενάζω
κι `άπό τά βάθη της καρδιᾶς μὲ πεθυμιὰ σᾶς κράζω!»

Απόσπασμα από τον Κατσούρμπο του Γεωργίου Χορτάτση

Η ιστορία της ζαφοράς, ή αλλιώς σαφράν ή κρόκου, έχει τις ρίζες της στην ελληνική μυθολογία και τον θεό Ερμή, ο οποίος καθώς προπονούνταν με τον δίσκο, κατά λάθος χτύπησε θανάσιμα τον θνητό του φίλο Κρόκο, ο οποίος έπεσε νεκρός σε ένα καταπράσινο λιβάδι. Γεμάτος τύψεις και στεναχώρια, ο Ερμής έσπευσε να χαρίσει την αθανασία στον αγαπημένο του φίλο με την μορφή ενός πανέμορφου μωβ λουλουδιού, ενώ στόλισε την καρδιά του με τρεις στήμονες σε βαθύ κόκκινο χρώμα.

Η ζαφορά είναι τα στίγματα του ύπερου των λουλουδιών του φυτού Κρόκος ο ήμερος (Crocus sativus), το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Ιριδoειδών. Οι λεπτοί κατακόκκινοι στήμονες της ζαφοράς ονομάζονται «κροκίνες» και είναι εκείνοι που χαρίζουν αυτή τη χαρακτηριστική γεύση και το βαθύ κίτρινο χρώμα στα πιάτα. Μάλιστα, η ζαφορά αποτελεί την παλαιότερη φυτική χρωστική ουσία που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για την ωχρή βαφή των υφασμάτων, είναι το ακριβότερο μπαχαρικό στον πλανήτη, ενώ αποτελεί έναν πιστό σύμμαχο της υγείας μας, αφού είναι ένα από τα καλύτερα αντιοξειδωτικά.

Τον κρόκο ή αλλιώς ζαφορά, όπως αποκαλούν στην Αστυπάλαια αυτό το μωβ αυτοφυές λουλουδάκι, τον συλλέγουν οι ντόπιοι κάθε χρόνο από τα βουνά του νησιού για να κάνουν την «κουμπάνια» τους, όπως λένε τον ετήσιο εφοδιασμό με την ποσότητα που χρειάζεται το κάθε σπίτι. Στη συνέχεια, μαζεύονται το βράδυ παρέες στα σπίτια και όσο «αποσπερίζουν», δηλαδή κάνουν την βραδινή τους επίσκεψη, παράλληλα διαχωρίζουν τους στήμονες από το υπόλοιπο φυτό, τους οποίους στη συνέχεια μοιράζουν σε δράμια και αποθηκεύουν σε γυάλινα βάζα.

Η ζαφορά έχει περίοπτη θέση στην αστυπαλίτικη κουζίνα.

Η ζαφορά έχει περίοπτη θέση στην αστυπαλίτικη κουζίνα. Στην προσωποποιημένη υπηρεσία πρωινού "Grandma’s Breakfast" στο Kallichoron Art Boutique Hotel θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε πολλά αυθεντικά παραδοσιακά αστυπαλίτικα πιάτα από τα χεράκια της κυρίας Ευδοκίας και του κυρίου Νίκου, με ζαφορά καθώς και τα καλύτερα υλικά που μας προσφέρει απλόχερα η αστυπαλίτικη γη.

Ψάρι με Ζαφορά

Στο "Grandma’s Breakfast" του Kallichoron θα απολαύσετε παραδοσιακά αστυπαλίτικα πιάτα με ζαφορά.

Υλικά

1 σμέρνα ή γόπες
2 κούπες ρύζι
1 κρεμμύδι
6-7 κούπες νερό
½ δράμι ζαφορά
Ξύδι
Αλατοπίπερο
1 κούπα λάδι

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε το ψάρι. Το αλατίζουμε και το αφήνουμε να στραγγίξει. Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το λάδι, κόβουμε το κρεμμύδι ψιλοκομμένο και το καβουρδίζουμε. Σε μία άλλη κατσαρόλα μαραίνουμε τη ζαφορά και στη συνέχεια την τρίβουμε μέχρι να γίνει σκόνη. Προσθέτουμε ξύδι και νερό και τα ρίχνουμε όλα στην κατσαρόλα με το κρεμμύδι. Προσθέτουμε κι άλλο νερό, βάζουμε μέσα το ψάρι, ρίχνουμε αλάτι και πιπέρι και το αφήνουμε να μαγειρευτεί. Μετά σουρώνουμε το ψάρι και μέσα στο ζωμό προσθέτουμε το ρύζι για να κάνουμε το πιλάφι. Το αφήνουμε να μαγειρευτεί και στη συνέχεια το σερβίρουμε.

Καλή σας απόλαυση!

Η ιστορία με αυτό το νησί ξεκινά έναν Σεπτέμβρη, τρία χρόνια πριν, όταν συναντήσαμε μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές μια φίλη που μόλις είχε επιστρέψει από την Αστυπάλαια. Δε μας είπε και πολλά για το νησί, η αλήθεια είναι. Ήταν η ονειροπόλα έκφραση στο πρόσωπό της, η αίσθηση που είχε ότι ήταν ακόμη εκεί. Θυμόμαστε τα λόγια της: “-Είναι τα vibes του νησιού παιδιά, δε περιγράφεται με λόγια.” και “-Πρέπει απλά να πάτε για να το διαπιστώσατε μόνοι σας!”. Τα λόγια αυτά μας έπεισαν πως πρέπει πράγματι να επισκεφτούμε αυτό το νησί.

Καραντίνα και αλλαγή πλάνων

Η καραντίνα μάς πήρε κάποια πράγματα (βλέπε προγραμματισμένο ταξίδι), μάς έδωσε όμως άλλα στον αντίποδα. Ένα από αυτά ήταν η επαναδιαπραγμάτευση των ταξιδιωτικών προορισμών μας. Χρειάστηκε αφενός να αλλάξουμε τα ταξιδιωτικά μας πλάνα για το επόμενο χρονικό διάστημα για τους γνωστούς λόγους, αφετέρου να ανακαλύψουμε μια εκ των έσω απάντηση για το που θέλουμε να πάμε σύντομα.

Και μπορεί το προσεχές διάστημα να παραμένει αβέβαιο για κάθε ταξιδιωτικό πλάνο, για ένα πράγμα είμαστε αποφασισμένοι. Ονειρευόμαστε τη στιγμή που θα πατήσουμε το πόδι μας στην Αστυπάλαια ή Αστροπαλιά, όπως αλλιώς λέγεται. Το νησί της πεταλούδας το έχουμε ερωτευθεί ήδη, πριν καν πάμε εκεί!

Θα σας εξηγήσουμε παρακάτω γιατί.

1. Συνδυάζει τον Κυκλαδίτικο αέρα με τα Δωδεκάνησα

Η Αστυπάλαια ανήκει διοικητικά στα Δωδεκάνησα, έχει όμως κυκλαδίτικο αέρα. Τα άγονα βράχια της σε συνδυασμό με τα κρυστάλλινα, βαθυγάλαζα, νερά και τα ολόλευκα σπιτάκια με μπλε παράθυρα, χτισμένα αμφιθεατρικά στην Χώρα, σε μαγεύουν αμέσως. Επίσης, η “στρατηγική” θέση της Αστυπάλαιας στο Αιγαίο Πέλαγος, στο νότιο άκρο των Κυκλάδων και ανάμεσα στην Μικρά Ασία, τη μέση Ανατολή και την Αίγυπτο σε βγάζει γρήγορα από το δίλημμα “Κυκλάδες ή Δωδεκάνησα;” αφού συνδυάζει αρμονικά στοιχεία και από τα δυο.

Κι ενώ μπορεί να είναι αποθαρρυντική για κάποιον η πολύωρη διαδρομή με το πλοίο ώσπου να φτάσει στο νησί, ταυτόχρονα είναι δελεαστικό το ότι μπορείς να προσεγγίσεις αρκετά εύκολα με το πλοίο τόσο κάποια κυκλαδονήσια όσο και νησιά των Δωδεκανήσων.

2. Μια από της ομορφότερες χώρες

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί τι κάνει την χώρα ενός νησιού γραφική; Τα πλακόστρωτα ασπρισμένα καλντερίμια, τα σπίτια με το χαρακτηριστικό λευκό και μπλε χρώμα, η πανοραμική θέα στη θάλασσα αρκούν ίσως και με το παραπάνω για να χαρακτηρίσουμε έναν οικισμό ως γραφικό. Ας προσθέσει κανείς σε αυτά και το “Κάστρο της Αστροπλιάς” ή “Κάστρο των Κουερίνι” και ήδη η Χώρα γίνεται πιο ιδιαίτερη. Το Κάστρο αυτό χτίστηκε από την Βενετσιάνικη οικογένεια των Querini τον 14ο αιώνα. Ο λόγος; Μα φυσικά για να προστατεύσει τους κατοίκους του νησιού από τις επιδρομές των πειρατών. Μέσα στο Κάστρο βρίσκεται η εκκλησία της Παναγιάς της Πορταϊτισσας. Η Παναγία αποτελεί θρησκευτικό κέντρο του νησιού και το μεγαλύτερό του προσκύνημα.

Τα λευκά σπίτια σκαρφαλωμένα σε βράχο, με τάση να “αγγίξουν” τον ουρανό, ο αιγαιοπελαγίτικος “αέρας” και το Ενετικό Κάστρο δεν είναι τα μόνα στοιχεία που κάνουν αυτό το νησί να ξεχωρίζει. Είναι και οι οκτώ κόκκινοι Μύλοι στη σειρά, που μοιάζει να είναι τοποθετημένοι από θεϊκό, όχι ανθρώπινο, χέρι, για να συμπληρώσουν αυτόν τον θεσπέσιο πίνακα ζωγραφικής. Το ότι αξιοποιούνται και οι οχτώ (!) από το δήμο είτε ως δανειστική βιβλιοθήκη (οι δυο από αυτούς) είτε ως χώρος εκθέσεων το καλοκαίρι μας αρέσει ακόμα περισσότερο.

Διαβάστε τέσσερις ακόμη λόγους για να ονειρευτείτε το επόμενο ταξίδι σας στην Αστυπάλαια στο Zoudia.gr.

 

Και τώρα ήρθαν έτσι οι καταστάσεις που έχουμε την ευκαιρία να μείνουμε στο σπίτι, να περάσουμε πολύτιμο χρόνο με τις οικογένειές μας, να μιλήσουμε με φίλους που είχαμε χαθεί, να διαβάσουμε ένα ωραίο βιβλίο παρέα με αγαπημένη μουσική και τον αγαπημένο μας καφέ Taf Coffee, να μαγειρέψουμε κάτι ξεχωριστό, να δούμε ταινίες, να κάνουμε μικροδουλειές στο σπίτι που τις αφήναμε πάντα στην άκρη, να ξεκινήσουμε εκείνο το χόμπυ που πάντα θέλαμε, να βγούμε για ποδηλατάδα στην ανθισμένη Αθήνα. Ή ακόμα να αναζητήσουμε πληροφορίες για τον προορισμό που θα θέλαμε να επισκεφθούμε μόλις επανέλθουμε στην κανονικότητα. Γενικά, μας δίνεται η ευκαιρία να απολαύσουμε τις μικρές χαρές της ζωής, κάνοντας ένα διάλειμμα από την ρουτίνα της καθημερινότητας.

Με την βοήθεια αγαπημένων μας συνεργατών, θα θέλαμε, λοιπόν, να μοιραστούμε μαζί σας κάποιες ιδέες και προτάσεις για να συνεχίσουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας και αυτούς που αγαπάμε.

 

Της Μάρας Τσιώλη
Κλινικής Ψυχολόγου / Ψυχοθεραπεύτριας

«Εδώ είναι το ταξίδι…» όπως λέει και το γνωστό τραγούδι, αρκεί να θελήσουμε να το κάνουμε! Όλα άλλωστε είναι θέμα σκέψης και διάθεσης. Το ένα συμπληρώνει και επηρεάζει το άλλο.

Βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση αυτό το διάστημα, με πολλούς περιορισμούς και την υποχρέωση να μένουμε σπίτι. Όσο πιο γρήγορα καταφέρουμε να αποδεχτούμε αυτή τη συνθήκη και να προσαρμοστούμε, τόσο λιγότερο ζημιωμένοι θα βγούμε από αυτήν. Μας λείπουν άνθρωποι, ασχολίες, αγαπημένα μέρη. Χρειάστηκε να αναβάλλουμε εκδρομές και ταξίδια που αποτελούσαν την απαραίτητη ανάσα από τους εξοντωτικούς ρυθμούς της καθημερινότητας. Και τώρα;

Επιστρατεύουμε κάτι που κάναμε από παιδιά

Υπάρχει λύση, κάτι πολύ εύκολο που με λίγη καλή διάθεση ο καθένας μπορεί να το κάνει από το σπίτι του. Να ταξιδέψει νοητά, κινητοποιώντας τη φαντασία του! Πρόκειται για κάτι που το κάνουμε από παιδιά, ακόμη και αν δε θυμόμαστε τίποτα γι’ αυτό. Όταν ένα παιδί ζητά τη μαμά του ή όποιον άλλον είναι διαθέσιμος να φροντίσει μιαν ανάγκη του, υπάρχουν φορές που αυτή δεν ικανοποιείται πλήρως ή με τον τρόπο που αυτό θέλει. Η μητέρα μπορεί να λείπει και να μην είναι άμεσα διαθέσιμη για να ανταποκριθεί. Τι συμβαίνει τότε; Το παιδί επιστρατεύει τη φαντασία του, έτσι ώστε να ικανοποιήσει την ανάγκη του. Θυμάται όλες τις φορές που η μαμά του ήταν εκεί γι’ αυτό, ανακαλεί δηλαδή το βίωμα και αυτό του προσφέρει την απαραίτητη ανακούφιση. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε αυτή τη δυνατότητα, όταν κάτι μας λείπει να το εμφανίζουμε στο μυαλό μας. Μάλιστα, αν δε μας έλειπε, δε θα χρειαζόταν ποτέ να το φτιάξουμε με τη σκέψη μας και έτσι η φαντασία μας θα έμεινε ακαλλιέργητη και ανίκανη να μας βοηθήσει σε τέτοιες στιγμές. Αφού λοιπόν το κάναμε από τόσο μικροί, μπορούμε να το πετύχουμε και τώρα!

Έτσι, το μόνο που χρειάζεται είναι να φέρουμε στο μυαλό μας ένα αγαπημένο προορισμό, είτε κάποιον τον οποίο έχουμε ήδη επισκεφθεί, είτε κάποιον που επιθυμούμε να επισκεφθούμε στο μέλλον. Στην πρώτη περίπτωση, εικόνες και αναμνήσεις μπορούν να μας συντροφεύσουν στη νοητή μας περιπλάνηση. Δείτε φωτογραφίες, θυμηθείτε αγαπημένα πρόσωπα και καταστάσεις! Αν δεν έχετε κάποιο από αυτά τα πρόσωπα κοντά σας, επικοινωνήστε μαζί τους και κάντε έτσι παρέα εκ νέου αυτό το ταξίδι. Σίγουρα θα τους ευχαριστήσετε και θα τους ανακουφίσετε εξίσου. Αν πάλι πρόκειται για προορισμό που δεν έχετε επισκεφτεί ακόμα, αναζητήστε πληροφορίες γι’ αυτόν, βρείτε φωτογραφίες, γνωρίστε καινούργια μέρη μέσα από εικόνες και λέξεις και φέρτε τον πιο κοντά σας, μέσα από τη φαντασία σας. Τα σχέδια και τα όνειρα είναι αυτά που μας δίνουν ελπίδα και υπομονή, γιατί λοιπόν να μην εξασκηθούμε στο να τα οργανώνουμε νοητά; Είναι κάτι που συμβαίνει που, αν παρατηρήσει κανείς, συμβαίνει όλο και πιο συχνά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το τελευταίο διάστημα του περιορισμού. Οι άνθρωποι, μην έχοντας την δυνατότητα νέων εμπειριών, ανακυκλώνουν ήδη υπάρχουσες φωτογραφίες περασμένων ταξιδιών, κάνοντας έτσι μία νοσταλγική βουτιά στο παρελθόν. Μοιράζονται εικόνες με συναισθηματική αξία και αυτό τους προσφέρει μία διέξοδο μέσα σε αυτή την ασυνήθιστη κατάσταση.

Έτσι την επόμενη φορά θα είστε έτοιμοι

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σκεφτείτε ένα ταξίδι, το οποίο ακυρώθηκε λόγω των συνθηκών, ή θυμηθείτε κάποιο που κάνατε και σας έμεινε αξέχαστο, κλείστε τα μάτια, αφήστε τη φαντασία να σας οδηγήσει και ζήστε το σα να είστε εκεί! Μην ξεχνάτε, η φαντασία είναι ένα ταξίδι που δεν αναβάλλεται ποτέ!

Αν θέλετε να επικοινωνήσετε με την Μάρα Τσιώλη, πατήστε εδώ.

Ονειρευτείτε την επόμενη εξόρμησή σας στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, μοιραστείτε με τους αγαπημένους σας όμορφες φωτογραφίες της Αστυπάλαιας, και αφήστε τη φαντασία σας να ταξιδέψει νοερά "σαν αερικό"!

Και τώρα ήρθαν έτσι οι καταστάσεις που έχουμε την ευκαιρία να μείνουμε στο σπίτι, να περάσουμε πολύτιμο χρόνο με τις οικογένειές μας, να μιλήσουμε με φίλους που είχαμε χαθεί, να διαβάσουμε ένα ωραίο βιβλίο παρέα με αγαπημένη μουσική και τον αγαπημένο μας καφέ Taf Coffee, να μαγειρέψουμε κάτι ξεχωριστό, να δούμε ταινίες, να κάνουμε μικροδουλειές στο σπίτι που τις αφήναμε πάντα στην άκρη, να ξεκινήσουμε εκείνο το χόμπυ που πάντα θέλαμε, να βγούμε για ποδηλατάδα στην ανθισμένη Αθήνα. Ή ακόμα να αναζητήσουμε πληροφορίες για τον προορισμό που θα θέλαμε να επισκεφθούμε μόλις επανέλθουμε στην κανονικότητα. Γενικά, μας δίνεται η ευκαιρία να απολαύσουμε τις μικρές χαρές της ζωής, κάνοντας ένα διάλειμμα από την ρουτίνα της καθημερινότητας.

Με την βοήθεια αγαπημένων μας συνεργατών, θα θέλαμε, λοιπόν, να μοιραστούμε μαζί σας κάποιες ιδέες και προτάσεις για να συνεχίσουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας και αυτούς που αγαπάμε.

 

Της Μαίρης Μιχελή, MSc
Διαιτολόγου – Διατροφολόγου

Ένα από τα πράγματα που θα συνεχίσεις να κάνεις τώρα που περνάς περισσότερο χρόνο σπίτι είναι να τρως. Το φαγητό καλύπτει άλλωστε βασικές σου ανάγκες, όπως σε όλους μας! Μπορεί βέβαια να σε απασχολεί *πως* να φας, και αυτό -με όσους έχω μιλήσει μέχρι σήμερα- συνήθως αφορά σε τρία σημεία ενδιαφέροντος.

1. Πως μπορείς να διαχειριστείς με ασφάλεια τα τρόφιμα που ψωνίζεις;

Μέχρι την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, οργανισμοί που ασχολούνται με την ασφάλεια των τροφίμων όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) έχουν ανακοινώσει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός μεταδίδεται από την γαστρεντερική οδό. Ωστόσο, θα συνεχίσω να παρακολουθώ τις εξελίξεις και αν η πληροφόρηση αλλάξει, θα επανέλθω με νεότερα δεδομένα.

  • Μέχρι να φτάσει η ώρα να καταναλώσεις ένα τρόφιμο, χρειάζεται να το αγγίξεις. Και καλό είναι να το κάνεις με ασφαλή τρόπο. Οι οδηγίες ασφαλούς διαχείρισης των τροφίμων αφορούν πρωτίστως στην προστασία από τα λεγόμενα «τροφιμογενή νοσήματα» (αυτά δηλαδή που μεταδίδονται από την τροφή) και σε καθοδηγούν να:
    • Χειρίζεσαι τα τρόφιμα με καθαρά χέρια, σε καθαρές επιφάνειες (πάγκοι και επιφάνειες κοπής).
    • Πλένεις τα φρέσκα τρόφιμα κάτω από άφθονο τρεχούμενο νερό (δες ένα σχετικό βίντεο εδώ).
    • Ασχοληθείς με ένα τρόφιμο τη φορά και αφού βεβαιωθείς ότι έχει καθαριστεί όσο είναι δυνατό, πέρνα στο επόμενο (ειδικά όταν έχεις να κάνεις με διαφορετικά είδη τροφίμων).
  • Αν έχεις τη δυνατότητα, άσε τα προϊόντα μετά την αγορά τους και πριν τα πλύνεις σε ένα καλάθι στο μπαλκόνι για μερικές μέρες (αν αυτό δεν επηρεάζει την ωριμότητα ή τη φρεσκάδα τους ή αν δεν τα εκθέτει σε άλλους παράγοντες)
  • Ο ιός φαίνεται πως δεν αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες, έτσι τα μαγειρεμένα τρόφιμα είναι μια ασφαλής επιλογή, αν διατηρείς τις επιφυλάξεις σου για την έκθεση ενός φρέσκου προϊόντος στον ιό (λόγω της αλυσίδας διαχείρισης)
  • Μια ακόμα επιλογή είναι η χρήση κατεψυγμένων προϊόντων, όπου αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν καθότι διατηρούν πολλά από τα θρεπτικά τους συστατικά.

2. Πως μπορείς να ενισχύσεις το ανοσοποιητικό σου σύστημα;

Το ανοσοποιητικό σύστημα περιλαμβάνει μια σειρά από μηχανισμούς απόκρισης του οργανισμού σου σε παράγοντες που αναγνωρίζονται ως ξένοι και δυνητικά επικίνδυνοι. Για να είναι το σώμα σου στην καλύτερη δυνατή κατάσταση φρόντισε τα ακόλουθα:

  • Να ακούς τις ανάγκες του για ξεκούραση, πείνα, δίψα, ύπνο. Όλα αυτά συμβάλλον στο να μην το θέτεις σε κατάσταση στρες, καθώς μερικές από τις λειτουργίες του οργανισμού μεταβάλλονται με κόστος στην υγεία ορισμένων συστημάτων του.
  • Την υγεία του εντέρου καθώς συνδέεται άμεσα με την απόκριση του ανοσοποιητικού σου συστήματος. Φρόντισε να ενυδατώνεσαι και να δίνεις στον οργανισμό σου φυτικές ίνες από λαχανικά, φρούτα και αναποφλοίωτα δημητριακά (ολικής άλεσης).
  • Να λαμβάνεις τροφές που έχουν άφθονα μικροθρεπτικά συστατικά. Τα αντιοξειδωτικά (π.χ. βιταμίνες A, C και E) είναι μια τέτοια κατηγορία, αλλά σχεδόν όλα τα μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία) παίζουν μικρότερο ή μεγαλύτερο ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, οπότε μην αρκείσαι σε ορισμένες μόνο τροφές.
  • Να φροντίζεις να κινείσαι! Δεν θα πω παραπάνω σε αυτό το θέμα, καθότι δεν είναι η ειδικότητά μου, όμως δεν μπορώ να μην αναφέρω τη σημασία της ενδυνάμωσης των μυών αλλά και του καρδιαγγειακού συστήματος.

3. Πως η παραμονή στο σπίτι δεν θα σε οδηγήσει σε αυξημένο βάρος;

Αυτό το σημείο έχει να κάνει με τη στάση σου σε σχέση με το φαγητό ή αλλιώς με τον τρόπο που επιλέγεις να φας. Αν και η διαχείριση σε αυτό το κομμάτι είναι (και οφείλει να είναι) ιδιαίτερα εξατομικευμένη, να τι μπορώ να σε συμβουλέψω σε γενικές γραμμές:

  • Χτίσε τις ρουτίνες σου. Οργάνωσε τα πράγματα που κάνεις όπως έκανες πριν. Το χτίσιμο της ρουτίνας σου -και στις δύο παρακάτω περιπτώσεις- είναι το πρώτο βήμα για να βρεις τα πατήματά σου!
    • Αν εργάζεσαι ακόμα, η άνεση του σπιτιού μπορεί να σε κάνει να σπάσεις την εργασία σου στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, χωρίς να αφήνει διακριτό χρόνο για άλλες δραστηριότητες όπως για παράδειγμα μαγείρεμα ή ξεκούραση. Το αποτέλεσμα; Διατηρείς το εργασιακό άγχος, δεν έχεις χρόνο να ασχοληθείς με το φαγητό σου, τρως πρόχειρα χωρίς να ικανοποιείσαι από το φαγητό και συνεχίζεις στον ίδιο φαύλο κύκλο.
    • Αν δεν εργάζεσαι αυτό το διάστημα είναι πολύ πιθανό να έχεις βρεθεί με πολύ περισσότερο χρόνο στα χέρια σου και πολύ λιγότερες ασχολίες. Η αμηχανία του να μην ξέρεις πως αξιοποιήσεις το χρόνο σου μπορεί να σε παραπέμψει με ευκολία στο φαγητό που είναι μια ευχάριστη και συχνά εύκολη δραστηριότητα. 
  • Σκέψου τι θες να φας για τις επόμενες ημέρες. Δες τι υπάρχει στην κουζίνα σου και κάνε ένα πλάνο. Υπολόγισε τι θα σου τελειώσει σύντομα και θα χρειαστεί να αναπληρώσεις και τι σου έχει λείψει σαν γεύση και δεν το έχεις ήδη στα αποθέματά σου, για να το πάρεις την επόμενη φορά που θα βγεις για ψώνια.
  • Φρόντισε τα γεύματά σου να είναι συγκεκριμένα, διακριτά μέσα στην ημέρα. Δες ποιες είναι οι ώρες που συνήθως πεινάς και τότε κάνε ένα διάλειμμα για να φας αυτό που έχεις επιλέξει. Αυτό έχει στόχο να σε βοηθήσει να μην κάνεις «τσιμπολογήματα», τα οποία πολύ συχνά δεν σε βοηθούν να αναγνωρίσεις το φαγητό που τρως.

Για περισσότερες πληροφορίες ή/και προσωποποιημένες συμβουλές διατροφής μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Διαιτολόγο-Διατροφολόγο Μαίρη Μιχελή με προσωπικό μήνυμα εδώ ή στο email nutrition@kallichoron.gr.

Ο Απρίλης μάς έχει πάρει το μυαλό και με την βοήθεια της τεχνολογίας, είπαμε να ταξιδέψουμε παρέα στην ανοιξιάτικη Αστυπάλαια. Συντροφιά μας οι στίχοι του Pablo Neruda να μας θυμίζουν ότι “Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την Άνοιξη να'ρθει”, αλλά και η προτροπή του Οδυσσέα Ελύτη πως “Την Άνοιξη αν δεν τη βρεις, τη φτιάχνεις”. Γιατί η Φύση έχει πάντα τον τρόπο να μας γεμίζει αισιοδοξία! 

Την περίοδο αυτή που οι συνθήκες μας αναγκάζουν να μείνουμε στο σπίτι, είναι μία μοναδική ευκαιρία να απολαύσουμε ποιοτικό χρόνο με την οικογένειά μας, να σκεφτούμε δημιουργικά για τη δουλειά μας, να μάθουμε κάτι καινούργιο, να εξελίξουμε τον εαυτό μας, να χαλαρώσουμε, να απολαύσουμε την κάθε στιγμή, να κάνουμε σχέδια για το μέλλον.

Μπορεί να έχουμε μεταθέσει τα ταξίδια για αργότερα, αλλά «ο νους μας είναι αερικό κι όλο θα τα ταξιδεύει», που λέει και το τραγούδι. Ταξιδεύει σε αγαπημένα μέρη μέσα από φωτογραφίες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βιντεάκια, βιβλία. Γιατί να μην ταξιδέψουμε και γευστικά λοιπόν στην πλούσια γαστρονομική παράδοση της Αστυπάλαιας;

Η γαστρονομία αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του τουρισμού και θα συμφωνήσουμε όλοι ότι η απόλαυση του καλού φαγητού αποτελεί ουσιώδες συστατικό της νησιώτικης κουλτούρας. Η Αστυπάλαια είναι ένα νησί με την δική του ξεχωριστή, πολιτιστική και γαστρονομική ταυτότητα. Μέσα από τους ντόπιους παραγωγούς και την τοπική κουζίνα, ο ταξιδιώτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει με γευστικό τρόπο την ιδιαίτερη ταυτότητα και φυσιογνωμία του τόπου που επισκέπτεται.

Θα θέλαμε λοιπόν να μοιραστούμε μαζί σας μια αγαπημένη αστυπαλίτικη συνταγή, τα ραντιστά ή αραντιστά - τόσο απλή, μα τόσο γευστική και θρεπτική συνάμα με μαγειρεμένες φακές με μικρά κομμάτια ζύμης.

Ραντιστά ή Αραντιστά

Υλικά συνταγής

Για τις φακές:
500 γρ. φακές
1 κρεμμύδι μεγάλο
2 σκελίδες σκόρδο
400 γρ. ψιλοκομμένο ντοματάκι
1 κ.σ. αλάτι
1 κ.σ. πιπέρι
2 φύλλα δάφνης
200 ml. παρθένο ελαιόλαδο

Για την ζύμη:
250 γρ. αλεύρι
100 ml. νερό
1 κ.σ. λάδι

Για τα καραμελωμένα κρεμμύδια:
2 κρεμμύδια κομμένα σε κυβάκια
200 ml. παρθένο ελαιόλαδο
Ξύδι
Δυόσμος φρέσκος ή αποξηραμένος

Εκτέλεση

Βράζουμε τις φακές σε λίγο σε νερό για 5 λεπτά και τις στραγγίζουμε.
Μαγειρεύουμε τις φακές σαν σούπα.
Κόβουμε το κρεμμύδι σε μικρά κυβάκια και το τσιγαρίζουμε με λίγο λάδι, μέχρι να καραμελώσει και να γλυκάνει. Στη συνέχεια ρίχνουμε και το σκόρδο και το σβήνουμε με λίγο ξύδι.
Για τη ζύμη, σε ένα ταψάκι βάζουμε αλεύρι, ραντίζουμε με λίγο νερό και φτιάχνουμε μικρά μπαλάκια σαν μικρό ζυμαρικό. Μόλις οι φακές είναι έτοιμες ρίχνουμε μέσα τα μπαλάκια ζύμης και τα αφήνουμε 2 με 3 λεπτά να βράσουν. Στη συνέχεια προσθέτουμε το τσιγαρισμένο κρεμμύδι και φρέσκο ψιλοκομμένο δυόσμο και σερβίρουμε.

Μια συνταγή από την Αστυπάλαια που αξίζει να δοκιμάσετε! Καλή σας απόλαυση!

Είμαστε βέβαιοι ότι η Αστυπάλαια θα παραμείνει πόλος έλξης και θα καλωσορίσουμε ταξιδιώτες από όλον τον κόσμο για να χαρούν ξανά την αυθεντική νησιώτικη φιλοξενία, την ξεγνοιασιά, τον ήλιο και το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου μας. Επιλέγουμε να σκεφτόμαστε θετικά και ευελπιστούμε ότι η καθημερινότητά μας θα επανέλθει στην κανονικότητα το συντομότερο δυνατόν και θα ανταμώσουμε και πάλι στο αγαπημένο νησί.

Μέχρι τότε, επιλέγουμε να ταξιδεύουμε ευέλικτα με την πολιτική "Kallichoron Travel Flex", η οποία δημιουργήθηκε θέλοντας να διευκολύνουμε τους φίλους ταξιδιώτες να έχουν την απαραίτητη ευελιξία στον προγραμματισμό τους.

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα νησιά του αρχιπελάγους διέπει μια ενιαία καλλιτεχνική παράδοση, αποτέλεσμα τόσο της φυλετικής τους ενότητας όσο και της κοινής ιστορικής τους μοίρας. Το φαινόμενο της ενδυματολογικής ποικιλίας, άγνωστο από άλλους γεωγραφικούς χώρους και πολιτισμούς, δείχνει συνειδητή διάθεση να εξαρθεί η τοπική ιδιαιτερότητα, ακόμα και σε γειτονικές περιοχές.

Η Αστυπαλίτικη φορεσιά είναι από τις πιο ιδιόρρυθμες φορεσιές της Δωδεκανήσου. Χαρακτηρίζεται από επιβλητικότητα και πολυτέλεια με κεντήματα, ακριβά πετράδια και πολύτιμα υφάσματα. Η φορεσιά της Αστυπάλαιας είναι κατά κοινή ομολογία ένα κράμα με επιρροές από το Βυζάντιο, την Ανατολή και τη Βενετία, αφού οι Βενετοί κυριάρχησαν στο νησί για σχεδόν 300 χρόνια. Ίσως σε κάποιο βαθμό να θυμίζει βαρύτιμα ιερατικά άμφια. Πιθανολογείται ότι έχει τις ρίζες της στη γιορτινή ενδυμασία των γυναικών του νησιού από τον 17ο έως και τον 19ο αιώνα. Κατά την Ιωάννα Παπαντωνίου, οι ελληνικές φορεσιές φτιάχτηκαν περισσότερο για να εντυπωσιάσουν παρά για να αναδείξουν την ομορφιά του κορμιού με χρώματα, πολυτελή υλικά και στολίδια.

Astypalitiki foresia3

Η Αστυπάλαια υπήρξε αξιόλογος εμπορικός σταθμός και ήταν σε επικοινωνία με την Κωνσταντινούπολη, την Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, αλλά και την Κύπρο για τα υφάσματα, αν και κάποια υφάσματα για τα πουκάμισα μπορεί να έδιναν και οι ντόπιοι αργαλιοί ή και από άλλα νησιά.

Σχετικά με τα κοσμήματα, τον 18ο αιώνα κυριαρχεί η τεχνική κατασκευής κοσμημάτων από λεπτό φύλλο χρυσού. Στην Αστυπάλαια κυριαρχούν τα σφαιρικά σκουλαρίκια και τα αμφικωνικά στοιχεία νεώτερων περιδεραίων της Κρήτης, που προέρχονταν κατά κύριο λόγο από εργαστήρια της Βενετίας, της Αδριατικής ή της Ελλάδας, κυρίως της Κρήτης.

Η αστυπαλίτικη φορεσιά συναντάται σε τέσσερις μορφές:

  • «το Χρυσομάντηλο» (το χρυσό επιμετώπιο) ή αλλιώς «Σκολοπεντράτο» (εικ 13) (από τα μοτίβα που ήταν κεντημένα στα μανίκια που έμοιαζαν με σαρανταποδαρούσα, γνωστή και ως «σκολόπεντρα» στην Αστυπάλαια και γενικά το λένε "ξόμπλι"). Θεωρείται η πλουσιότερη φορεσιά που φορούσαν κυρίως κοπέλες που προέρχονταν από πλούσιες οικογένειες.
    Χαρακτηριστικό της φορεσιάς είναι το ασημένιο ζωνάρι και μια αλυσίδα ασημένια η λεγόμενη «αρματωσιά» με μια αρωματοθήκη και ένα ασημένιο ψαράκι στο τελείωμά της που περιέχει βελόνα, κλωστή και ψαλιδάκι. Τέλος ξεχωρίζουν οι κόκκινες χρυσοκέντητες κάλτσες και οι φελλοί, αλλά και τα χρυσοκεντημένα πασούμια.
  • "τα Σκλέτα" ή η "Καλιαράτη" (εικ 10) που πήρε το όνομα της από το διαφορετικό κέντημα που έχει στα μανίκια από την "σκολοπεντράτη".Τα ξόμπλια των μανικιών της λέγονται "Καλιαράτα" γιατί στα μανίκια κεντιούνται οι "καλιάρες" (κατσαριδάκια).
  • "το Ιερό" και "το Μισό". Για αυτές τις δύο μορφές δυστυχώς δεν υπάρχει καμία πληροφορία ή καταγραφή για την περιγραφή τους. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ήταν απλούστερες φορεσιές που φοριούνταν από κοπέλες κατώτερης κοινωνικής τάξης.

Astypalitiki foresia2

Όσο για την αντρική φορεσιά, αυτή θυμίζει φορεσιές άλλων νησιών, αφού αποτελείται από την βράκα, το ζωνάρι, το γελέκο και σανταμάρκα, καθώς και στο κεφάλι κόκκινο φέσι με μεγάλη φούντα.

Πιστά αντίγραφα της Αστυπαλίτικης φορεσιάς μπορείτε να δείτε στην Αστυπάλαια, στο "Αστυπαλίτικο Σπίτι", στην ιδιωτική συλλογή παλαιών αντικειμένων λαογραφικού ενδιαφέροντος της νοικοκυράς, κυρίας Πόπης Αχλαδιώτη, μεταξύ Χώρας και Πέρα Γιαλού, όπου μπορείτε να δείτε μεταξύ άλλων, πώς ήταν ένα παραδοσιακό Αστυπαλίτικο σπίτι (τηλ. 2243061267).

Πηγές:

  • Αστυπάλαια (1948), Αθηνά Ταρσούλη
  • Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Αστυπάλαιας «Το Κάστρο της Αστυπάλαιας»
  • Ελληνικές τοπικές ενδυμασίες (1996), Ιωάννα Παπαντωνίου
  • Πολιτιστικό πρόγραμμα «Η παραδοσιακή φορεσιά της Αστυπάλαιας και τραγούδια της νύφης και της αγάπης», σχολικό έτος 2016-17, υπεύθυνη καθηγήτρια: Στέλλα Παπαδοπούλου
  • https://www.rodiaki.gr/article/403667/gynaikeia-paradosiakh-foresia-astypalaias


Παραδοσιακό τραγούδι με αναφορές στην παραδοσιακή αστυπαλίτικη φορεσιά

Όμορφή μου Αστυπαλίτισσα με την ωραία φορεσιά
Με τόση ομορφιά μου’χεις κλέψει την καρδιά

Τα πασουμάκια τα χρυσά σαν περπατούνε στα στενά
Ακούγονται σαν την καρδιά όταν στενάζει και πονά.

Τα κουδουνάκια τα μικρά που’χει πάνω η φορεσιά
Είναι ίδια φυλαχτά δοσμένα από την Παναγιά

(Στίχοι: Αντώνης Πετρινώλης, Μιχελής Καλής, Γιάννης Πόλος)

 

Κλείστε σήμερα τη διαμονή σας στο Kallichoron Art Boutique Hotel για μία μοναδική εμπειρία διαμονής στο νησί της Αστυπάλαιας. Εμείς σας δίνουμε λόγους για να κανονίσετε την επόμενή σας εξόρμηση εδώ.

Είναι ένα από εκείνα τα καλοκαιρινά σαββατόβραδα που είμαστε σε κάποια ταράτσα στο κέντρο της πόλης να σκεφτόμαστε διακοπές σε νησί. Προτάσεις πέφτουν στο τραπέζι βροχή και ξαφνικά ακούγεται η πρόταση ματ: λέτε να πάμε Αστυπάλαια? Γραφικό νησί των Δωδεκανήσων, λίγο μακριά βέβαια, αλλά φαίνεται τόσο όμορφο. Ξέρατε ότι το νησί έχει σχήμα πεταλούδας? Ενετικό Κάστρο? Καλά για παραλίες δεν το συζητώ! Έχω δει φοβερές φωτογραφίες. Είναι και snake-free! Εναλλακτικές διακοπές, λοιπόν, φέτος και φύγαμε για Αστυπάλαια!

Κι επειδή η εμπειρία λένε ότι ξεκινάει από το καράβι, ξεκινάμε με κρουαζιέρα στο Αιγαίο. Σταματήσαμε και στην Σύρο από όπου πήραμε φρεσκότατες χαλβαδόπιτες από τους ντόπιους λουκουμάδες που ανεβαίνουν στο πλοίο. Κι εκεί κατά τις 16.30 φτάνουμε στο αγαπημένο νησί. Το κόκκινο mini bus του ξενοδοχείου με την ευγενέστατη και χαμογελαστή κυρία Ευδοκία, μας υποδέχεται για να μας μεταφέρει στο ξενοδοχείο.

Τακτοποιούμαστε στο δωμάτιο –θεέ μου πόσο ωραία θέα!- και πηγαίνουμε για μια βουτιά στην κοντινότερη παραλία, το Λιβάδι. «Κρίμα είναι να χάσετε το μπάνιο σας», το είπε και η κυρία Ευδοκία. Κι επειδή αγαπάμε τα εναλλακτικά, πήραμε από ένα ποδήλατο από το ξενοδοχείο και ξεκινήσαμε για το Λιβάδι. Μέσα σε λίγα λεπτά αφεθήκαμε στην αγκαλιά του Αιγαίου! Μαγεία! Με το Κάστρο της Αστυπαλιάς να μας κοιτάζει από την κορυφή του λόφου.

MeraTherous 1

Εκεί κάπου είναι που αρχίζει να σου σπάει τη μύτη το ψητό χταποδάκι στα κάρβουνα. Καθίσαμε σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι με τραπεζάκια πάνω στην άμμο για τσιπουράκι και μεζέ. Αυτό θα πει ελληνικό καλοκαίρι! Το σούρουπο μας βρήκε να σιγοτραγουδάμε νησιώτικα με τους θαμώνες. «Έλα να πάμε στο νησί, θα κάνουμε ζωή χρυσή.» Και πολύ καλά τα λέει το τραγούδι! Ήρθαμε στο νησί για να ηρεμήσει η ψυχούλα μας και να γεμίσουμε μπαταρίες για να αντέξουμε την τον παραλογισμό της μεγαλούπολης.

Μετά από μία σύντομη στάση στο γλυκαντζίδικο της Χώρας, επιστρέφουμε στο δωμάτιο. Η θέα συνεχίζει να είναι μαγευτική. Νομίζεις ότι θα κλείσεις όλη την Χώρα στην αγκαλιά σου! Το βραδάκι μας βρήκε να βολτάρουμε, να κάνουμε ρομαντζάδα στα καλντερίμια και να πίνουμε bio cocktails με τοπική ζαφορά, αστυπαλίτικα βότανα και να τραγουδάμε “born to be wild” περιμένοντας την ανατολή. Μια παρέα στο διπλανό τραπέζι ετοιμάζεται για παραλία με κιθάρες και μπύρες και βραδινό μπάνιο. Όπως παλιά! Μα έχει και μια βραδιά απόψε…

MeraTherous 2

Στάση στο παραδοσιακό καφενείο για ένα τελευταίο τσιπουράκι εκεί που ο Τσε Γκεβάρα συναντά τον Βασιλιά σε νησιώτικους ρυθμούς. Κι εκεί που οι πρώτες αχτίδες του ήλιου κάνουν την εμφάνισή τους, αρχίζεις να ψάχνεις που είναι ο φούρνος μιας και η μυρωδιά από την τυρόπιτα σου έχει σπάσει τη μύτη. Ας στηθώ στην ουρά, αλλά χωρίς τυρόπιτα δεν πηγαίνω για ύπνο. Και μόλις φτάνουμε στο δωμάτιο, οι μεθυστικές μυρωδιές από τα καλούδια που ετοιμάζει η κυρία Ευδοκία για το πρωινό μας είναι παντού. Πήραμε και κέρασμα χειροποίητο κουλουράκι! Αύριο έχει και πανηγύρι, όπως μας ενημέρωσε.

Έτσι κάπως κύλησε η πρώτη μέρα στο νησί. Με αιγαιοπελαγίτικο αέρα, όμορφες στιγμές, νέους φίλους και τοπία που σου κλέβουν την καρδιά. Η Αστυπάλαια είναι αίσθηση, έρωτας με την πρώτη ματιά. Εικόνες, γεύσεις, χρώματα και αρώματα σε ένα νησί που διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Μια Δωδεκανήσια λοιπόν με καρδιά Κυκλάδας η Αστυπάλαια που μας περιμένει να την ανακαλύψουμε! Τι λέτε? Η σειρά σας τώρα.

ΜΜ.

Sunrise

Ανακαλύπτοντας την Αστυπάλαια μέσα από τις εμπειρίες των επισκεπτών μας.

Κλείστε σήμερα τη διαμονή σας στο Kallichoron Art Boutique Hotel (www.kallichoron.gr) για μία ξεχωριστή εμπειρία στην Αστυπάλαια.

Το μοναδικό στον κόσμο, η προέλευση του οποίου χάνεται μέσα στους αιώνες της ιστορίας και στους θρύλους της Μεσογείου.

Το βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας αποκαλύφθηκε το 1995, έπειτα από διερευνητική ανασκαφή σε οικόπεδο στην περιοχή της Κυλίνδρας, στην Χώρα της Αστυπάλαιας. Οι πρώτες διερευνητικές τομές ανέδειξαν ένα εύρημα μεγάλης αρχαιολογικής, ανθρωπολογικής και ιστορικής αξίας. Πληθώρα αγγείων με εκχυτρισμένα μωρά (θαμμένα σε αγγεία, η λέξη προέρχεται από τη χύτρα).

 CylindraCemetery2

Τα ευρήματα χρονολογούνται από την γεωμετρική περίοδο έως και τους ελληνιστικούς χρόνους. Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί πάνω από 3.000 αρχαία αγγεία με σκελετούς μωρών. Το νεκροταφείο δεχόταν θνησιγενή νεογνά και βρέφη μέχρι δύο ετών, τα οποία σύμφωνα με το έθιμο τοποθετούνταν μέσα σε αγγεία, για τα οποία θεωρούνταν ότι προφύλασσαν τα βρέφη όπως η μήτρα. Τα αγγεία θάβονταν σε εξέδρες, το ένα δίπλα στο άλλο.

Τα πιο παλιά αγγεία είναι υδρίες με γραπτή διακόσμηση και χρονολογούνται στην ύστερη γεωμετρική εποχή. Τα αγγεία της αρχαϊκής περιόδου είναι πολύ περισσότερα από τα γεωμετρικά, με σπάνια μοτίβα, ενώ υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός αμφορέων ποικίλων σχημάτων και προελεύσεων: Σάμου, Χίου, Θάσου, Κω, Ρόδου, Κνίδου, Κλαζομενών, ακόμη και τύπου Χαναάν - Παλαιστίνης. Το νεκροταφείο πιθανολογείται ότι βρισκόταν κοντά σε Ιερό της Ειλειθυίας, κόρης του Δία και της Ήρας, που ήταν η προστάτιδα της λοχείας και των επιτόκων. Το ιερό δεν έχει αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα.

Για την τοποθέτηση του βρέφους μέσα στο αγγείο διανοιγόταν συνήθως μια οπή στο κοίλο μέρος του, η οποία στη συνέχεια καλυπτόταν με το κομμάτι που είχε αποκοπεί ή με κάποιο όστρακο ή λίθο. Η πλέον συνηθισμένη θέση του σώματος στο εσωτερικό του σκεύους ήταν με τα πόδια προς τον πυθμένα και το κεφάλι προς τον λαιμό του, ο οποίος σφραγιζόταν με λίθο. Όταν χρησιμοποιούνταν ευρύστομα αγγεία για την ταφή, ο εγχυτρισμός του βρέφους γινόταν κανονικά από το στόμιο του αγγείου, και σπανίως από τον πυθμένα του.

CylindraCemetery3

Η κτέριση των βρεφών με μικρογραφικά εργαλεία (λεπίδες οψιανού, ξέστρα κ.λπ.) και σε μια περίπτωση με λίθινη χάντρα, αλλά και του άμεσου περιβάλλοντος με κοχύλια (πορφύρες, κώνους κ.λπ.) δείχνει ένα τελετουργικό σύνθετο, που περιελάμβανε πυρές με καρπούς (σταφύλι, σιτάρι, αμύγδαλα, κριθάρι, φακή, ελιές) και κατανάλωση κρέατος αιγοπροβάτων, δηλαδή προσφορές φαγητού στα νεκρά παιδιά ή επιτόπια κατανάλωση (επιτάφια γεύματα) από τους συγγενείς.

Από την έως τώρα μελέτη του σκελετικού υλικού του νεκροταφείου προκύπτει ότι τα οι εγχυτρισμοί αφορούσαν κατά κανόνα θνησιγενή νεογνά –σε ποσοστό που ξεπερνά το 75% των συνολικών ταφών. Υπάρχουν επίσης ελάχιστοι εγχυτρισμοί μεγαλύτερων βρεφών και νηπίων και ορισμένα παραδείγματα με δίδυμα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στον αρχαίο κόσμο, τα βρέφη και τα νεογνά (λόγω της μεγάλης θνησιμότητας) δεν θεωρούνταν κανονικά μέλη της κοινωνίας και για τον λόγο αυτό δεν λάμβαναν τις ίδιες τιμές με αυτές των ενηλίκων. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Πλούταρχο, τα πολύ μικρά παιδιά δεν δέχονταν σπονδές ούτε φροντίδα στους τάφους τους, καθώς η νομοθεσία το απαγόρευε (Σύμφωνα με έρευνα της αρχαιολόγου Μαρίας Μιχαλάκη-Κόλλια και σχετικό της άρθρο στα «Δωδεκανησιακά Χρονικά».). Από την έρευνα όμως έχει διαπιστωθεί ότι υπήρχε τελετουργική καύση σπόρων, που μαζί με τα κοχύλια, τη χάντρα και τα εργαλεία, διαμορφώνουν έναν εθιμικό ορίζοντα ταφικών πρακτικών.

Η πληθώρα των εκχυτρισμένων βρεφών και η μεγάλη χρονική έκταση που καταλαμβάνουν τα ευρήματα μαρτυρούν την σπουδαιότητα της Αστυπάλαιας κατά την αρχαιότητα ως κόμβου στρατηγικής σημασίας. Πιθανολογείται ότι θάβονταν εδώ βρέφη από όλη τη Μεσόγειο, εικασία που μένει να επιβεβαιωθεί από την ανθρωπολογική έρευνα.

Η συνήθεια της ύστερης νεολιθικής/πρώιμης εποχής του χαλκού αποκαλύφθηκε το 2017 και σε άλλη ανασκαφή στο νησί, στην περιοχή Βαθύ, όπου και πάλι έχουν ταφεί βρέφη με την μέθοδο του εγχυτρισμού, αυτήν τη φορά κατά τη γεωμετρική περίοδο. Και σε αυτή την περίπτωση, πρόκειται για ταφές βρεφών που γίνονται σε οργανωμένο χώρο. Στο Βαθύ ανασκάπτει ο Δρ. Ανδρέας Βλαχόπουλος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

CylindraCemetery4

Αν και ο ενταφιασμός βρεφών και παιδιών μέσα σε μεγάλα αγγεία είναι ένα ταφικό έθιμο που απαντά σε πολλές περιοχές της Μεσογείου όχι μόνο στους ιστορικούς αλλά και στους προϊστορικούς χρόνους, η μοναδικότητα της Κυλίνδρας έγκειται στο χαρακτηριστικό ότι αποτελεί χώρο ταφής αποκλειστικά για νεογνά και βρέφη, τα περισσότερα από τα οποία πέθαναν κατά τη γέννησή τους, με μεγάλη πυκνότητα των ταφών και διάρκεια χρήσης.

Η μοναδικότητα του ευρήματος στην Αστυπάλαια έχει αποκτήσει μεγάλο διεθνές ενδιαφέρον. Στα ευρήματα εργάζεται ομάδα ανθρωπολόγων υπό τον καθηγητή Βιοαρχαιολογίας του University College of London Simon Hillson σε συνεργασία με την Εφορία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια εργάζεται με το ίδιο αντικείμενο και διεθνής ομάδα από Άγγλους, Καναδούς, Φιλανδούς και Αμερικανούς μελετητές με διάφορες ειδικότητες στον ανθρώπινο σκελετό.

Πηγές

http://www.kathimerini.gr/434029/article/epikairothta/ellada/ta-8ammena-vrefh-ths-astypalaias
http://www.kathimerini.gr/974744/gallery/politismos/eikastika/astypalaia-pente-xronia-ereynas-sto-va8y 
https://www.lifo.gr/articles/archaeology_articles/208173/nekra-vrefi-se-amforeis-giati-to-arxaio-nekrotafeio-tis-astypalaias-proselkyei-diethnes-endiaferon 
https://www.dimokratiki.gr/08-05-2017/nekrotafio-vrefon-stin-astypalea-stis-simantikoteres-anakalypsis-tis-archeologikis-eterias/  
Φωτογραφίες: Εφορία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου.

 

Μακρινή, σαν του παραμυθιού βασιλοπούλα, στην καρδιά του Αιγαίου, βρίσκεται η Αστυπάλαια ανάμεσα σε Αμοργό, Σαντορίνη και Ανάφη, νοτιοδυτικά της Κω. Οι κάτοικοί της τη λένε Αστροπαλιά και Αστυπαλιά - οι ξένοι την έλεγαν Stampaglia. Είναι το δυτικότερο νησί της Δωδεκανήσου, με έκταση 99 τ.χλμ., 18 χιλιόμετρα μάκρος και 13 πλάτος, σε σχήμα πεταλούδας. Μια πεταλούδα μέσα στο πέλαγος του Αιγαίου.

Η Αστυπάλαια πρωτοκατοικήθηκε από τους Κάρες, που την ονόμαζαν Πύρρα, για το κοκκινόχρωμό της χώμα. Την έλεγαν ακόμα και Πυλαία, αλλά και για τα πολλά και μυροβόλα λούλουδά της και για τους καρπούς της, οι αρχαίοι την είχαν ονομάσει «Θεών Τράπεζα».

Για την ονομασία της Αστυπάλαιας πολλοί πιστεύουν ότι προέρχεται από το «Άστυ παλαιόν», επειδή προτού την κατοικήσουν οι Έλληνες την είχαν εμπορικό σταθμό οι Φοίνικες. Από όλους τους θαλασσινούς, η Αστυπάλαια θεωρήθηκε ως μία αξιόλογη εμπορική σκάλα, συνδέοντας τη Δύση με την Ανατολή, μα περισσότερο ανάμεσα στην Κύπρο, την Ρόδο, την Κω και τη λοιπή Ελλάδα. Αν και οι αρχαίοι συγγραφείς λίγα είπαν για την Αστυπάλαια, από παλιές επιγραφές που βρέθηκαν εκεί και αλλού μαθαίνουμε πως το νησάκι αυτό σημείωσε ακμή εκείνα τα απόμακρα χρόνια. Απόδειξη της ακμής του τόπου αποτελεί το γεγονός ότι η Αστυπάλαια είχε πρυτανείο, στοά, αγορά και ιερά που λάτρευαν το Δία, τον Ασκληπιό, την Αθηνά, τον Ποσειδώνα, την Άρτεμη και το Διόνυσο.

 Athina Tarsouli (2001)

Στη Ρωμαϊκή εποχή, επειδή το νησί έχει φυσικά λιμάνια και βαθουλούς όρμους, το μεταχειρίζονταν ως ορμητήριο για την καταδίωξη των κουρσάρων. Οι Ρωμαίοι είχαν συνάψει συμμαχία με την Αστυπάλαια και της έδωσαν το προσωνύμιο “civitas foederata” (ελλ. Ομόσπονδη πολιτεία). Αφού οι Φράγκοι κυρίεψαν το Βυζάντιο στην τέταρτη σταυροφορία του 1204 και μοιράστηκαν τα νησιά του Αιγαίου, ο δούκας της Νάξου, Μάρκος Σανούδος, θρόνιασε στην Αστυπάλαια τον βενετσιάνο αριστοκράτη Giovanni Querini, που στάθηκε ο πρώτος κτήτορας του Κάστρου. Οι Βυζαντινοί κατέκτησαν και πάλι την Αστυπάλαια το 1269 με επικεφαλής τον ναύαρχο Λικάριο. Μα ήρθε το 1310 ο Giovanni Querini ο δεύτερος και την ξανακυρίεψε με την βοήθεια του Μάρκου Γριμάνη. Θα την ονόμαζε «Αστυνέα» και οι Querini θα έμεναν κύριοι του νησιού σχεδόν για 300 χρόνια και ο καθένας με την σειρά του θα ανακαίνιζε και θα μεγάλωνε το Κάστρο της.

Οι άρχοντες έχασαν για πάντα την Αστυπάλαια όταν ήρθε το 1537 μ.Χ. ο φοβερός πειρατής Hayreddin Barbarossa. Διατήρησαν όμως την ανάμνηση της παλιάς τους δόξας, αλλά και τον επίσημο τίτλο στην Βενετία οι μακρινοί τους απόγονοι που υπογράφονται «Querini Stampalia». Μάλιστα, ο κόμης Giovanni Querini di Stampalia ήταν ο τελευταίος απόγονος της οικογένειας Querini di Stampalia. Όταν πέθανε, κληροδότησε στην πόλη όλα τα υπάρχοντα του με σκοπό τη δημιουργία του ιδρύματος Querini di Stampalia, κοντά στην πλατεία του Αγ. Μάρκου, το οποίο εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία της πόλης.

Αργότερα, οι Τούρκοι παραχώρησαν πολλά προνόμια στην Αστυπάλαια, με ελεύθερη αυτοδιοίκηση, ενώ οι κάτοικοι πλήρωναν μόνο έναν μικρό ετήσιο φόρο, το «μακτού»*. Έτσι, το νησί διατήρησε την ελληνικότητά του και την ελληνική γλώσσα και έζησαν ειρηνικά χρόνια με τους Τούρκους. Το εμπόριο και η σπογγαλιεία βρίσκονται σε μεγάλη ακμή, καθώς και η ελληνική παιδεία. Όμως με τον ξεσηκωμό του 1821, όλα σταμάτησαν για να ριχτούν οι Έλληνες στον Ιερό Αγώνα. Με την συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1841 αποφασίζεται να επιστρέψει η Αστυπάλαια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ωστόσο διατηρεί την αυτοδιοίκησή της, πληρώνοντας έναν ελαφρύ φόρο. Όταν όμως το 1870 οι Οθωμανοί αποφασίζουν την κατάργηση της αυτοδιοίκησης και την επιβολή βαριών φόρων το νησί αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα.

Το 1881 εντάσσεται στην επαρχία Καλύμνου όμως οι οικονομία του νησιού καταρρέει, οι κάτοικοι μεταναστεύουν και η παρακμή κυριαρχεί ως το τέλος της τουρκοκρατίας που οριοθετείται με την εισβολή των Ιταλών στις 23 Απριλίου το 1912. Η κατάληψη της Αστυπάλαιας από τους Ιταλούς στις 23 Απριλίου το 1912 προξένησε χαρά και αγαλλίαση στους κατοίκους αλλά και προσμονή και των άλλων νησιών του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος γιατί τη θεώρησαν λύτρωση.

Μετά την υπογραφή της ειρήνης μεταξύ Ιταλών και Οθωμανών τον Οκτώβρη του 1912, συμφωνήθηκε η επιστροφή των Δωδεκανήσων στου Οθωμανούς εάν και εφόσον απέσυραν οι δεύτεροι τα στρατεύματα τους από τη Λιβύη. Κάτι που δεν έγινε ποτέ γιατί εντωμεταξύ ξεσπά ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, ο Μουσολίνι οριστικοποιεί την Ιταλική κατοχή στα Δωδεκάνησα με τη Συνθήκη της Λοζάνης στις 24 Ιουνίου 1923.

Οι Ιταλοί χαρακτηρίζονται σκληροί και στόχευαν την ορθόδοξη πίστη, την Ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αξίζει να σημειωθεί η σημαντική αντίσταση που προέβαλαν οι δάσκαλοι από το 1936 ως το 1940. Κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο οι Ιταλοί ηττώνται, συνθηκολογούν και το 1943 αποσύρονται, ενώ τα Δωδεκάνησα καταλαμβάνουν οι Γερμανοί. Γερμανοί αλεξιπτωτιστές πέφτουν στα Καμινάκια και στη Μαλτεζάνα και κρατούν το νησί ως την 8 Μαΐου 1945. Κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής οι κάτοικοι θα υποφέρουν.

Η περίοδος από τις 9 Μαΐου 1945 ως και τις 31 Μαρτίου 1947 καταγράφεται στα Δωδεκάνησα ως «περίοδος της Αγγλοκρατίας». Η επίσημη ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα γίνεται στις 7 Μαρτίου 1948.

  Athina Tarsouli (2001)        Athina Tarsouli (2001)

Πηγές

1. Ταρσούλη, Αθ. (2001). Αστυπάλαια. Εκδόσεις Άγρα.
2. Χατζηφώτης, Ιωάννης Μ. (2001). Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία. Εκδόσεις Παπαδήμας.

* Στα Δωδεκάνησα, που λέγονταν Νότιες Σποράδες, είχε επιβληθεί κατά την Τουρκοκρατία ένα προνομιακό καθεστώς. Πλήρωναν κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό, που λεγόταν «μακτού» και ήταν απαλλαγμένο από κάθε άλλο φόρο πού κατέβαλλαν οι κάτοικοι των άλλων διαμερισμάτων της Αυτοκρατορίας (Χατζηφώτης, 2001).

«Στρέφοντας τώρα το βλέμμα προς το βάθος βλέπουμε να ορθώνεται ένα βουνό σε σχήμα πλατιού κώνου με παράξενα χτίρια και μ’ ένα στενόμακρο Κάστρο στην κορυφή, άσπρα λιγοστά σπίτια σαν να κατρακυλούνε στην κατηφοριά, με πλάι τους μια παράταξη από ανεμόμυλους σε χαμηλότερο ύψωμα.» Αθηνά Ταρσούλη, Αστυπάλαια, 2001

Σήμα κατατεθέν της Αστυπάλαιας, ξεπροβάλλουν στους πρόποδες της Χώρα οι παραδοσιακοί ανεμόμυλοι, καλαίσθητες και νοσταλγικές παραπομπές στον νησιώτικο πολιτισμό.

Ο πρώτος ελληνικός ανεμόμυλος σχεδιάστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ.από τον Ήρωνα τον Αλεξανδρέα, ο οποίος ήταν μηχανικός και γεωμέτρης. Ήταν οριζοντίου άξονα περιστροφής και είχε 4 πτερύγια. Στην ουσία, όμως, οι ανεμόμυλοι εμφανίστηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά τον 12ο με 13ο αιώνα και η χρήση τους καθιερώθηκε κατά την Βυζαντινή περίοδο, γνωρίζοντας ακόμα μεγαλύτερη άνθιση στο Ανατολικό Αιγαίο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας.

Προάγγελος της βιομηχανικής περιόδου, οι ανεμόμυλοι εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τους γενναιόδωρους ανέμους του Αιγαίου για να εξασφαλίσουν στους κατοίκους του νησιού το πολυπόθητο αλεύρι. Δύο πέτρινοι δίσκοι κινούνταν αντίθετα και τρίβοντας το σιτάρι το μετέτρεπαν σε αλεύρι, απαραίτητο υλικό για το πολύτιμο ψωμί. Από το άλεσμα, ο μυλωνάς κρατούσε το 10% ως αμοιβή, το λεγόμενο αξάι ή ξάι, ενώ ο μύλος ήταν σε ετοιμότητα όλο το εικοσιτετράωρο, χωρίς ωράριο ή αργίες.

Στην τοποθεσία που θα κτιζόταν ο μύλος θα έπρεπε να πνέουν δυνατοί βοριάδες, αφού οι βοριάδες είναι πιο σταθεροί άνεμοι από τους νοτιάδες, που αλλάζουν συνεχώς ένταση και διεύθυνση. Αξίζει να αναφέρουμε ότι κοντά σε κάθε μύλο και σε ακτίνα αρκετή γύρω του απαγορευόταν η οικοδόμηση γιατί έτσι παρεμποδιζόταν η ομαλή λειτουργία του. Το ανεμπόδιστο του αέρα από όλα τα μέρη μνημονεύεται ρητά στις αγοραπωλησίες των ανεμόμυλων. Έτσι, οι ανεμόμυλοι χτίζονταν κοντά σε οικισμό, σε μέρος προσπελάσιμο από υποζύγια, αλλά σε μακρινή ακτίνα από άλλα οικοδομήματα.

Την περίοδο 1830-1870, η Αστυπάλαια διαδραμάτιζε σπουδαίο ρόλο και εξαιτίας των προνομίων που της είχαν παραχωρηθεί από τους Τούρκους. Όταν έπαψαν οι πειρατικοί κίνδυνοι, άνθησε η ανοικοδόμηση στην περιοχή γύρω από το Κάστρο και άρχισαν να ξεπροβάλλουν οι πρώτοι ανεμόμυλοι. Αρχικά, οι ανεμόμυλοι εξυπηρετούσαν τις διατροφικές ανάγκες των οικιστών του Κάστρου των Querini και σταδιακά τους κατοίκους όλου του νησιού που διέθεταν σιτοχώραφα.

Στην Αστυπάλαια, οι μύλοι βρίσκονται στους πρόποδες της Χώρα και όπως είναι φυσικό, στην πλέον ανεμόπληκτη περιοχή, όπου γεωμορφολογικά ευνοείται η δημιουργία ισχυρών ρευμάτων.

Στην Χώρα υπήρχαν δώδεκα ανεμόμυλοι. Από αυτούς σήμερα σώζονται οκτώ, ένας από τους οποίους ενσωματωμένος σε νεότερα κτίσματα κι ένας ακόμη ερειπωμένος. Σύμφωνα με φωτογραφίες που σώζονται από τις αρχές του 1900, πιθανολογείται ότι οι τρεις τελευταίοι ανεμόμυλοι είναι οι παλαιότεροι μύλοι της μυλοσειράς, γιατί φαίνονται κατερειπωμένοι από τότε και χωρίς ανεμοτροχούς.

 Windmills

Οι οκτώ ανεμόμυλοι διατηρούν την τρούλα τους, ενώ μόλις 5 την ιστιοφορία τους με δώδεκα ιστία στον ανεμοτροχό. Ο ένατος ανεμόμυλος από την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα διακρίνεται μισογκρεμισμένος. Μεταξύ του έκτου και του έβδομου μύλου υπάρχει μεγαλύτερο κενό. Στο παρελθόν υπήρχε ένα πολύ χαμηλό βοηθητικό καλύβι που σήμερα δεν υφίσταται και στη θέση του οποίου έχει κατασκευαστεί σύγχρονη ασφαλτόστρωση.

Επιπρόσθετα, υπάρχει και ο Παλαιόμυλος που βρίσκεται στην περιοχή ΒΑ της Χώρας πάνω στον δρόμο που πηγαίνει προς το Κάστρο του Αγίου Ιωάννη, περίπου 1.5 χλμ. από τη Χώρα πάνω σε ένα έξαρμα, αριστερά της πρώτης στροφής του δρόμου, που τα τελευταία χρόνια έχει αναστηλωθεί.

Windmills 3

Οι περισσότεροι ανεμόμυλοι έχουν επισκευαστεί/συντηρηθεί πρόσφατα και χρησιμοποιούνται έως και σήμερα ως μουσεία και εκθεσιακοί χώροι πολιτισμού. Ο ένας είναι μύλος στεγάζει το γραφείο Τουρισμού του Δήμου και ο άλλος την ξενόγλωσση δανειστική βιβλιοθήκη.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου των Ελληνικών Μύλων (Ι.τ.Ε.Μ.) οι ανεμόμυλοι στο Αιγαίο πέλαγος, τα παράλια και κάποιες κορυφές βουνών της ηπειρωτικής Ελλάδας υπολογίζονται γύρω στους 2.000.

 

Βιβλιογραφία
1. Ανεμόμυλοι: οι πέτρινοι γίγαντες του Αιγαίου, Visit Greece.
2. Ανεμομυλικά ΙΙΙ, Ιωάννης Ν. Κουμανούδης, Εκδ. ΤΕΕ
3. Project: «ΜΕ ΤΗΝ ΠΝΟΗ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ...», 2ο Γενικό Λύκειο Λαμίας, 2011-12
4. Αστυπάλαια, Αθηνά Ταρσούλη (2001), Εκδ. Άγρα

Τα νησιώτικα πανηγύρια ήταν ανέκαθεν μια καλή ευκαιρία για γνήσιο παραδοσιακό γλέντι με άφθονη μουσική, χορό και τοπικά εδέσματα. Το νησί φοράει τα καλά του, οι δρόμοι και τα καλντερίμια ασβεστώνονται και οι ντόπιοι ανοίγουν τις πόρτες τους όλο χαρά στους ταξιδιώτες, οι οποίοι απολαμβάνουν την ελληνική φιλοξενία.

Η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού δεν είναι άλλη από την Κοίμηση της Θεοτόκου που γιορτάζεται με λαμπρότητα σε όλη την Ελλάδα. Ο εορτασμός της Παναγίας στα Δωδεκάνησα είναι ξεχωριστός. Στην Αστυπάλαια, η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας γεμίζει λουλούδια και οι πιστοί σπεύδουν να προσκυνήσουν τη χάρη της Παναγίας.

Η Παναγία η Πορταΐτισσα είναι μία από τις ομορφότερες εκκλησίες στα Δωδεκάνησα. Στην αυλή της πραγματοποιείται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού ήδη από το 1762. Μάλιστα το γλέντι και οι εκδηλώσεις διαρκούν τρεις μέρες! Τόσο την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, όσο και ανήμερα, όλο το νησί, μαζεύεται στην εκκλησία για να προσκυνήσουν σε πνεύμα θρησκευτικής κατάνυξης και στη συνέχεια στον προαύλιο χώρο της Ροδιάς για το μεγάλο πανηγύρι του νησιού µε βιολιά, λαούτα και νησιώτικους χορούς. Μάλιστα, ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος της Αστυπάλαιας (Π.Μ.Σ.Α.) «ανοίγει» τις εκδηλώσεις με τους νέους και τις νέες του νησιού να σέρνουν τον χορό, ντυμένοι με τοπικές παραδοσιακές φορεσιές. Το πανηγύρι αποτελεί πόλο έλξης τόσο για τους Αστυπαλίτες όσο και για τους τουρίστες, που επιδίδονται σε χορούς και τραγούδια μέχρι πρωίας.

Panigiri Rodia

Ανήμερα της Παναγίας, στις 15 Αυγούστου, το Εκκλησιαστικό Φιλανθρωπικό Ταμείο της Αστυπάλαιας (Ε.Φ.Τ.Α.) προσκαλεί τους επισκέπτες του νησιού στο Γεύμα της Αγάπης με εκλεκτά ντόπια κεράσματα με τη συνοδεία ζωντανής παραδοσιακής μουσικής.

Η σπεσιαλιτέ του νησιού είναι ο Λαμπριανός, που είναι κατσικάκι ή αρνί γεμιστό με ρύζι και συκωτάκια και ψήνεται αποβραδίς σε ξυλόφουρνο με χαμηλή φωτιά. Πραγματικά αξίζει να το δοκιμάσετε!

Το εορταστικό τριήμερο ολοκληρώνεται με τα «Κουκάνια», που διοργανώνονται στον Πέρα Γιαλό στις 16 Αυγούστου και είναι μια σειρά από παιχνίδια με πρωταγωνιστές μικρά και μεγάλα «παιδιά». Το γιαουρτοτάϊσμα με κλειστά μάτια, το τράβηγμα του σχοινιού, αγώνες κολύμβησης και αυγομαχίες, αλλά και ο «πετεινός», ένα παιχνίδι όπου προσπαθούν να πιάσουν το καλάθι με τον κόκορα στην άκρη μιας αλειμμένης με γράσο κολώνας πάνω από τη θάλασσα.

Στον χώρο της Ροδιάς, βρίσκεται και το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Αστυπάλαιας, το οποίο παραμένει ανοιχτό για τους επισκέπτες κατά τη διάρκεια του τριήμερου εορτασμού. Σ’ αυτό φιλοξενείται μια μικρή συλλογή από παλιές και σπάνιες εικόνες.

Αν, λοιπόν, ο δρόμος των διακοπών σάς φέρει τον Δεκαπενταύγουστο στην Αστυπάλαια, φροντίστε να μην χάσετε το μεγάλο πανηγύρι.


Λίγα λόγια για την εκκλησία της Παναγίας της Πορταΐτισσας

Η εκκλησία της Παναγίας της Πορταΐτισσας βρίσκεται στη βάση του Ενετικού Κάστρου και ιδρύθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα από τον Όσιο Άνθιμο. Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα της Παναγίας , για την οποία λέγεται ότι έχει αποτυπωθεί από μόνη της πάνω στο ξύλο, είναι ίδια με αυτή της Ι.Μ. των Ιβήρων που βρίσκεται στο Άγιον Όρος. Αντίγραφο της εικόνας έφερε στο νησί ο ιδρυτής της Μονής, Όσιος Άνθιμος. Η εκκλησία ξεχωρίζει για το εντυπωσιακό, επίχρυσο, ξυλόγλυπτο εικονοστάσι της.

Portaitissa Interior

Η Αστυπάλαια με την γραφική Χώρα, τα καλντερίμια και τις παρθένες παραλίες της αποτελεί από μόνη της αξιοθέατο. Τα πεντακάθαρα νερά και το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας θα σας εντυπωσιάσουν. Οι τοπικές παραδόσεις, η πλούσια γαστρονομική παράδοση, τα αμέτρητα εξωκλήσια και η άγρια φυσική ομορφιά θα σας εντυπωσιάσουν και θα σας προσκαλέσουν να εξερευνήσετε κάθε γωνιά της. Ακολουθήστε μας λοιπόν σε ένα νοητό ταξίδι στις ομορφιές της «Πεταλούδας του Αιγαίου»!

Το νησί της Αστυπάλαιας (δηλαδή "παλιά πόλη") αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσων, συνδυάζοντας χαρακτηριστικά και των δύο συμπλεγμάτων. Είναι το πέμπτο μεγαλύτερο αλλά και δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων με 110 χλμ. ακτογραμμή, έντονο ανάγλυφο που δημιουργεί πολλούς όρμους και αρκετές όμορφες παραλίες.

Οι οικισμοί του νησιού είναι: η Χώρα, που είναι η πρωτεύουσα του νησιού, το Λιβάδι, το θέρετρο των ντόπιων, με τα καταπράσινα κτήματα, τα μποστάνια και τα αμπέλια, ο Πέρα Γιαλός, που είναι το επίνειο της Χώρας με το παλιό λιμάνι και τη μαρίνα σκαφών αναψυχής, η Ανάληψη ή Μαλτεζάνα (από τους Μαλτέζους πειρατές που τη χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριο) και το μικρό χωριουδάκι στο άλλο άκρο του νησιού, το Βαθύ, με τη λιμνοθάλασσα και κάποιες οικογένειες να κατοικούν εκεί.

Castle

Από τα αξιοθέατα του νησιού, στην κορυφή του βράχου της Χώρας δεσπόζει το Ενετικό Κάστρο, το σήμα κατατεθέν του νησιού, το οποίο χτίστηκε από τον κόμη Ιωάννη Querini, όταν αναγκάστηκε να εποικίσει την Αστυπάλαια, που είχε ερημωθεί μετά από μια επιδρομή των Τούρκων, με κόσμο που έφερε από την Τήνο και τη Μύκονο. Την οριστική μορφή του την πήρε το 1413 με την ανακατασκευή του Ιωάννη Δ’ Querini. Τα επίσημα εγκαίνια του νέου Κάστρου έγιναν το 1453. Το Κάστρο σταμάτησε να κατοικείται από το 1956, οπότε και χτύπησε το νησί ένας καταστροφικός σεισμός ισχύος 7.1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σηκώνοντας παλιρροϊκό κύμα 20 μέτρων στην Αστυπάλαια. Μέσα στο Κάστρο βρίσκει κανείς τις περίφημες κατάλευκες εκκλησίες με τα πέτρινα καμπαναριά, της Παναγιάς του Κάστρου (1853) και του Αγίου Γεωργίου (1790).

Ακόμα, αξίζει να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο που βρίσκεται στον Πέρα Γιαλό, που περιλαμβάνει ευρήματα που καλύπτουν ευρύ χρονολογικό φάσμα από την προϊστορική εποχή έως και τα μεσαιωνικά χρόνια. Μεταξύ άλλων, θα δείτε και το οικόσημο της οικογένειας των Querini.

 Portaitissa min

Τέλος, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το σημαντικότερο θρησκευτικό προσκύνημα του νησιού, που δεν είναι άλλο από την Παναγία την Πορταΐτισσα, πιστό αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας από την Μονή των Ιβήρων που βρίσκεται στο Άγιο Όρος. Η εκκλησία άρχισε να χτίζεται το 1762 από τον Όσιο Άνθιμο και η ανέγερση κράτησε 9 χρόνια. Το Δεκαπενταύγουστο που γιορτάζει η χάρη της Παναγίας, γίνεται μεγάλο πανηγύρι με βιολιά και λαούτα. Κοντά στη μονή λειτουργεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Αστυπάλαιας με σπάνια κειμήλια εξαιρετικής τέχνης. Μάλιστα, στις 15 Αυγούστου, στα πλαίσια των εορτασμών προς τιμήν της Παναγίας, γίνεται το δείπνο της Αγάπης, όπου οι γυναίκες του νησιού μαγειρεύουν προς τιμήν των επισκεπτών του νησιού. Αν τύχει και βρίσκεστε στην Αστυπάλαια στις 16 Αυγούστου, αξίζει να παρακολουθήσετε τα Κουκάνια στον Πέρα Γιαλό, που είναι αθλοπαιδιές με το πιάσιμο του «πετεινού» να κλέβει την παράσταση.

Μία Νορβηγική παροιμία λέει πως μόνο μέσα από το ταξίδι ανακαλύπτεις καινούργιους δρόμους. Όσοι ταξιδεύουν άλλωστε μπορούν να επιβεβαιώσουν πως τα ταξίδια είναι εμπειρίες ζωής που θα κουβαλάς για πάντα μαζί σου. Γαλαζοπράσινα νερά, παράλιες απαράμιλλης ομορφιάς, ζεστοί και φιλόξενοι άνθρωποι, ιδιαίτερες γαστρονομικές εμπειρίες στην Πεταλούδα του Αιγαίου.

Οδοιπορικό στην Αστυπάλαια μέσα από τον φακό της Ναταλίας Τέτερη.
Καλοκαίρι 2017.

Η Αστυπάλαια υπήρξε για εμένα ένα μέρος ανεξερεύνητο, ένα νησί το οποίο πάντα ήθελα να επισκεφθώ όμως για κάποιο περίεργο λόγο το ανέβαλα για χρόνια. Είχα ακούσει τόσα πολλά για τη Χώρα, τις παραλίες, το ανάγλυφο τοπίο, το καλό φαγητό, κυρίως όμως για τους ανθρώπους της. Ίσως δεν είχε έρθει η κατάλληλη στιγμή, ίσως έπρεπε να «νιώσω» πρώτα το νησί για να επιστρέψω σε αυτό. Όχι μόνη μου, αλλά με τους μαθητές μου.

Έτσι κι έγινε! Ήταν σαν ένα κάλεσμα, να δώσω και εγώ κάτι σε αυτόν τόπο. Κάτι ξεχωριστό, κάτι καινούργιο. Αποφάσισα, λοιπόν, να οργανώσω ένα -μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα- yoga retreat, στις αρχές (05 – 10) Σεπτεμβρίου 2018.

Το βασικό ήταν να επισκεφθώ την Αστυπάλαια, να τη ζήσω, ώστε να μπορώ να μεταφέρω στους συμμετέχοντες όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες και συναισθήματα. Οπότε, περάσαμε με την οικογένειά μου το Πάσχα στο νησί, απολαμβάνοντας μία αξέχαστη εμπειρία παράδοσης, φιλοξενίας και χαλάρωσης που τόσο είχαμε ανάγκη.

Το νησί συνδυάζει εναλλακτικό και κομψό τουρισμό: Από τη μία αισθάνεσαι την επιβλητικότητα του Ενετικού Κάστρου κι από την άλλη τη μαγεία του κυκλαδίτικου λευκού σε απόλυτη αρμονία με το δωδεκανησιακό στοιχείο. Ειλικρινά, ένιωσα δέος όταν, με το πρώτο πρωινό της διαμονής μας, αντίκρισα από το μπαλκόνι του Kallichoron Art Boutique Hotel τη Χώρα -μία από τις ομορφότερες σε ελληνικό νησί-, με τους επτά ανεμόμυλους να μας οδηγούν στα καλντερίμια της. Και μέσα στην όλη ομορφιά να γεύεσαι το βραβευμένο Grandma’s Breakfast του Kallichoron. Με τη δυνατότητα να παραγγέλνεις, μέσω εφαρμογής στο κινητό, και να απολαμβάνεις στο μπαλκόνι σου ό,τι λαχταράς μεταξύ πολλών φρέσκων και διαλεκτών προϊόντων τοπικής παραγωγής.

Τα νερά που περιτριγυρίζουν την Αστυπάλαια είναι κρυστάλλινα, ενώ υπάρχουν πολλές επιλογές όσον αφορά τις παραλίες. Στόχος είναι να οργανώσουμε ημερήσια εκδρομή με τουριστικό σκάφος στα νησάκια Κουνούπα και Κουτσομύτης, για να ευχαριστηθούμε τη θάλασσα και να κάνουμε yoga κατά τη διάρκεια του ηλιοβασιλέματος.

Yoga in Astypalea

Η μεγάλη έκπληξη σε αυτό το retreat που ετοιμάζω εκεί είναι πως θα στηθεί μία τεράστια outdoor αίθουσα yoga, ειδικά για εμάς, κάτω από το Ενετικό Κάστρο, με θέα το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Θα αφιερώνουμε δύο ώρες άσκησης την ημέρα (πρωί και απόγευμα), ενώ τις υπόλοιπες θα εξερευνούμε το νησί και, κυρίως, θα χαλαρώνουμε μυαλό και πνεύμα σε ένα μοναδικό περιβάλλον, στην «Πεταλούδα του Αιγαίου», όπως το αποκαλούν λόγω του σχήματός της. Σαφώς δεν θα λείψει η διασκέδαση, καθώς θα έχουμε την ευκαιρία να παρευρεθούμε σε τοπικό πανηγύρι προς τιμήν της Παναγίας στις 8 Σεπτεμβρίου.

Ανυπομονώ για το ταξίδι αυτό, καθώς όσοι με ακολουθήσουν θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την Αστυπάλαια μέσα από τα δικά μου μάτια και την αγάπη μου γι’ αυτήν!

Φωτεινή Μπήτρου

Yoga in Astypalea

Η Φωτεινή κατάγεται από την Αίγινα και λειτουργεί το Kouros studio. Είναι πιστοποιημένη καθηγήτρια Yoga Alliance RYT-200 και απόφοιτος Γυμναστικής Ακαδημίας (ΤΕΦΑΑ Αθηνών). Στο παρελθόν υπήρξε πανελλήνια πρωταθλήτρια στο στίβο 800μ και 1500μ. Μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ το Βιογραφικό της Φωτεινής.

Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις για το Yoga Retreat στην Αστυπάλαια 5-10 Σεπτεμβρίου 2018 πατήστε ΕΔΩ.

Νιώθοντας εξαιρετική αγάπη για την Ελλάδα, αποφάσισαν να γνωρίσουν κάθε σπιθαμή της και να ανακαλύψουν όλους τους κρυμμένους θησαυρούς της. Είχαν υποσχεθεί στους εαυτούς τους να μην επισκεφτούν το ίδιο μέρος για δεύτερη φορά. Μέχρι που γνώρισαν μια Πεταλούδα στο Αιγαίο. Ήταν αρχές του 1990, όταν ο Σκωτσέζος ζωγράφος, Charles Jamieson, με την γυναίκα του, Sally, επισκέφθηκαν την Αστυπάλαια. Εκεί γνώρισαν ένα κορίτσι, μόλις 10 χρονών, που δειλά-δειλά τους ζήτησε να αλληλογραφούν για να βελτιώσει τα αγγλικά της.

Τα χρόνια πέρασαν, οι επιστολές συνέχιζαν –άλλοτε πιο αραιά, άλλοτε πιο συχνά. Μα η επαφή παρέμενε και με τα χρόνια έγινε φιλία. Μεγαλώνοντας το κορίτσι –γυναίκα πια –αποφάσισε να ακολουθήσει το παιδικό της όνειρο και να επιχειρήσει στον τόπο της. Έτσι γεννήθηκε το Kallichoron Art Boutique Hotel, ένα αυθεντικό και, ταυτόχρονα, σύγχρονο ξενοδοχείο στην καρδιά του Αιγαίου.

Μια μέρα έφτασε μία καρτ-ποστάλ γεμάτη αγάπη και ευχές για ένα καλότυχο ξεκίνημα. Ένας πίνακας, στον οποίο απεικονίζεται ένας νησιώτης να μεταφέρει την πραμάτεια του με το γαϊδουράκι του με φόντο το Κάστρο της Αστροπαλιάς. Η πρώτη εικόνα που μάγεψε τον τότε νεαρό ζωγράφο, έγινε πίνακας και ταξίδεψε μετά από πολλά χρόνια σε μια κάρτα πίσω στον τόπο έμπενυσής του. Είναι φορές που η μοίρα παίζει παράξενα παιχνίδια. Ο χωρικός στην εικόνα, ήταν ο παππούς του κοριτσιού κι έτσι οι ευχές αμέσως απέκτησαν ακόμα μεγαλύτερη αξία –κάτι σαν θεόσταλτο δώρο. Η συγκίνηση μεγάλη.

Painting min

Μα αυτό δεν είναι η μαγεία των ανθρωπίνων σχέσεων; Ένα γαϊδουράκι, συνοδοιπόρος του ανθρώπου, ήρωας πολλών παραμυθιών, συνεχίζει τη μακρά παράδοση με τη μνημειώδη υπομονή του, ως παράδειγμα ανθρώπινων σχέσεων και χαρακτήρων. Ένας παππούς που έμαθε ένα νέο κορίτσι να αγαπά τον τόπο της ακριβώς όπως είναι. Ένα κορίτσι που θέλει να δώσει στους επισκέπτες του νησιού την αγάπη που έλαβε απλόχερα από παιδί σε έναν τόπο που διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Ένας ζωγράφος που τελικά επισκέπτεται το ίδιο μέρος για δεύτερη φορά για να τοποθετήσει έναν πίνακά του με πολύ αγάπη εκεί που ανήκει. Μια ιστορία γεμάτη συναίσθημα στο Kallichoron Art Boutique Hotel.

Online showcase for Charles Jamieson, contemporary Scottish artist: http://www.charlesjamieson.co.uk/

You can read Charles's part of the story in English HERE.